Infrastructuurbedrijven bezorgd over toekomst

89% van de bedrijven uit de sector van de infrastructuurwerken (d.i. grondwerken, aanleg van kabels en leidingen, wegenbouw en andere infrastructuurwerken zoals aanleg van spoorwegen, bouw van bruggen en waterzuiveringsstations, ...) heeft nu nog voldoende werk. Ze zien de toekomst evenwel bezorgd tegemoet. Wegens de onzekere economische vooruitzichten zetten sommige privé-investeerders nu al hun projecten “on hold”. Ook de investeringsinspanningen van de gemeenten branden op een laag pitje. Dit blijkt uit een enquête van Bouwunie, de bij Unizo aangesloten Unie van het KMO-bouwbedrijf, bij haar leden actief in de infrastructuursector.

De bedrijven actief in de sector van de infrastructuurwerken zijn momenteel nog volop aan het werk. De toekomst kondigt zich evenwel minder rooskleurig aan. De financiële crisis en haar gevolgen veroorzaken onzekerheid. Het ziet er weliswaar voorlopig naar uit dat de nutsbedrijven (elektriciteit, gas, water, rioleringen, telecom) hun investeringsinspanningen in 2009 zullen aanhouden. Maar sommige privé-investeerders hebben al laten weten dat ze hun projecten even in de ijskast steken. Ook de investerings-projecten van het Vlaamse gewest dreigen nadeel te ondervinden van de huidige crisis. Gaan ze hun projecten, en dan met name de zogenaamde PPS-projecten (publiek-private samenwerking), gefinancierd krijgen? Meest concrete PPS-projecten zijn momenteel de Oosterweelverbinding, de Noordelijke wegomsluiting voor de luchthaven van Zaventem en de Noord-Zuidverbinding Kempen. Bouwunie heeft sowieso bedenkingen bij deze PPS-projecten omdat het niet duidelijk is wat de impact ervan op langere termijn zal zijn (vrees voor beknibbelen op de reguliere budgetten terwijl de overheid zeker voldoende middelen moet vrijhouden om ook op de klassieke manier aan te besteden). Bouwunie ziet het aantal PPS-projecten liefst beperkt en vraagt de overheid prioriteit te geven aan traditionele aanbestedingssystemen. De investeringsbereidheid van de gemeenten is, zoals gewoonlijk in een post-gemeenteraadsverkiezingenperiode, aan de lage kant. Nochtans zijn er nog heel wat werken die dringend moeten uitgevoerd worden. Zeker de riolen vragen verhoogde aandacht. Volgens de Europese kaderrichtlijn water moet Vlaanderen tegen 2015 een goede kwaliteit aan oppervlaktewater garanderen. Dit betekent dat het afvalwater dat in de waterlopen wordt geloosd, moet gezuiverd zijn en dat het grondwater niet mag vervuild worden door lekkende riolen. Het zullen vooral de gemeenten zijn die verder zullen moeten investeren in het gemeentelijk rioleringsnet. Vraag is wanneer ze daarvoor in gang schieten.

Infrastructuurbedrijven zijn erg afhankelijk van overheidsinvesteringen en bijgevolg zeer gevoelig voor een daling van deze investeringen. Bouwunie blijft dan ook een sterke pleitbezorger van het behoud en een stijging van de overheidsinvesteringen en dit aan de hand van meerjarenbegrotingen zodat de bedrijven weten wat er op hen afkomt. Zeker in tijden van financiële onzekerheid is het van het grootste belang dat de overheden blijven investeren en hun investeringsinspanningen zelfs nog opdrijven.

Ondanks de onzekerheid over het toekomstige werkvolume zijn de infrastructuurbedrijven nog altijd naarstig op zoek naar goede werkkrachten. 58% van de ondervraagde aannemers plant een of meer aanwervingen. In 39% van de gevallen ter vervanging maar bij de overige 61% gaat het om extra werkkrachten. Crisis of niet, goede medewerkers zijn en blijven niet gemakkelijk te vinden. De betrokken beroepen staan al een tijd op de VDAB-lijst met knelpuntberoepen. Bovendien klaagt een derde van de ondervraagde werkgevers over het feit dat nutsbedrijven personeelsleden komen afsnoepen.

Integratie KLIP en KLIM

In de Vlaamse ondergrond zit maar liefst zo’n 50.000 km kabels en leidingen voor telefoon, elektriciteit, teledistributie, water, gas ... Het is dan ook niet te verwonderen dat er zich dagelijks schadegevallen voordoen, per werkdag meer dan 90. De aannemers gespecialiseerd in infrastructuurwerken graven dagelijks in de ondergrond en lopen dan ook het grootste risico om een beschadiging aan te richten. Dit is de reden waarom de sector al jaren vragende partij is om te komen tot een correcte atlas van de ondergrond, d.i. een digitale databank met de juiste ligging van alle nutsleidingen, die op een eenvoudige en snelle manier kan geraadpleegd worden. Sinds de gasramp van Ghislenghien midden 2004 werd er al een lange weg afgelegd. Zowel op federaal als op Vlaams niveau kunnen aannemers de planaanvragen elektronisch doen via een, weliswaar afzonderlijke, website. De integratie van het federale KLIM (Kabel- en Leidingen Informatie Meldpunt) en het Vlaamse KLIP (Kabel- en Leiding Informatie Portaal) is in de maak, al een tijdje maar dit zou nu toch ten laatste vóór de Vlaamse verkiezingen van volgend jaar in orde komen. Hierdoor zouden aannemers op één website terecht kunnen voor info. Ook het langverwachte Vlaamse KLIP-decreet zou binnenkort in voege moeten treden. Dit decreet komt tegemoet aan een deel van de Bouwunie-eisen. Zo zullen de aannemers dan één aanspreekpunt hebben om te weten wie waar welke ondergrondse nutsinfrastructuur heeft liggen, zullen ze de liggingsplannen digitaal kunnen aanvragen, zullen deze altijd gratis opgestuurd worden en zullen nutsmaatschappijen die hun plannen niet opsturen dit op eigen risico doen.

Stijgend aantal diefstallen noopt tot meer investeringen in preventiemaatregelen

Aannemers infrastructuurwerken zijn meestal langs de openbare weg aan het werk en zijn bijgevolg een gemakkelijk slachtoffer van diefstallen. Daar komt nog bij dat deze werven geografisch erg uitgestrekt zijn (vaak over meer dan één straat) waardoor de werf niet af te sluiten is en het praktisch gezien ook niet haalbaar is om op het einde van de werkdag alle goederen op die werf op te bergen (bv. borduren, wit zand en klinkers om de volgende dag te verwerken, worden niet opgeruimd, en liggen voor het grijpen; interessant voor wie een stukje oprit wil aanleggen). Zo is 55% van de ondervraagde aannemers in het afgelopen jaar het slachtoffer geweest van een diefstal. 42% zelfs meermaals. 44% van de ondervraagden geeft aan dat er een stijging is van het aantal diefstallen. 61% heeft dan ook geïnvesteerd, of is dit van plan, in maatregelen om diefstal te voorkomen. Dergelijke investeringen worden ook fiscaal gestimuleerd. Bouwunie zet alvast haar samenwerking met de FOD Binnenlandse Zaken en de Federale Politie verder om het globaal diefstalactieplan te vervolledigen en te verfijnen. Bouwunie overlegt ook regelmatig met constructeurs van werfvoertuigen en ander werfmaterieel, en met de nutsbedrijven om maatregelen uit te werken die diefstal kunnen voorkomen en die, als zich toch iets voordoet, de politie toelaten de dieven en/of het gestolene snel op te sporen.