Algemeen

Gevel en vloer van kerk hergebruikt voor woningbouw

Een voormalige kerk wordt omgebouwd tot een complex met serre-woningen.

De houten gevel van de kerk als voorgevel van woningen en de voormalige kerkvloer als binnenplein voor bewoners. In vogelvlucht het plan van architectenbureau Atelier Pro voor de ombouw van de voormalige Ludgerkerk in Lichtenvoorde tot een complex met zestien serre-woningen. Deze omzomen een binnenplein dat vroeger heeft gediend als kerkvloer.

Dit voorbeeldproject van de SEV in kader van IFD-bouwen eert hiermee het oorspronkelijke ontwerp van de architect Gerard Schouten van de Ludgerkerk. Schouten, die in 2000 overleed, ontwierp de kerk in 1969.

Zijn schepping was in kerkelijke kringen zeer omstreden. De sobere, robuuste vierkante ‘doos’ is aan vier zijden bekleed met houten wanden die volledig demontabel waren. De vormgeving paste niet in het beeld van het bisdom. Schoutens ambitie was een kerk te ontwerpen in de natuur waar mensen samenkomen. Gebouwd met natuurlijke materialen: inlands eiken planken voor de wanden, dubbeldikke rietplaten op dak.

Om de kerkbezoekers zicht te geven op de tuin rondom het gebouw, staat de voormalige kerk op een doorlopende glazen plint. De tuin wordt omringd door een begroeide stenen muur. Drie lage poorten markeren de entree. Schouten hield de poorten extra laag om de kerkbezoekers te laten buigen voor deze ‘heilige plek’. “Schouten wilde nog wel meer”, zegt vriend en projectarchitect Hans van Beek van Atelier Pro. “Hij had ideeën voor een gat in het dak om het doopwater naar binnen te laten vloeien. Het liefst zag hij de vogels en de natuur ìn de kerk. Dat lukte allemaal niet, maar wat uiteindelijk gerealiseerd werd is toch bijzonder.”

In het Italiaanse Siena ontstond het idee voor de Ludgerhof. Daar werd Van Beek 20 jaar geleden getroffen door een kerk waar de straat doorheen loopt. “Het interieur vormde de voorgevel van woningen. Daarom heb ik voor de Ludgerhof de rand tussen de gevel van de kerk en de tuinmuur benut voor nieuwe woningen om het plein. Ik wilde niet het oorspronkelijke ontwerp aantasten.”

De houten gevel van de voormalige kerk blijft behouden en vormt zo een gevelwand van de woningen die uit drie etages bestaan. De woningen verrijzen in twee rijen van acht aan de langste zijden van het kerkgebouw. De huizen worden gescheiden door serres die eveneens drie lagen beslaan. De serre zorgt voor een flexibele indeling van de woningen van circa 750 kubieke meter. Dat is ruimschoots meer dan een gangbare eengezinswoning. De bewoner heeft de mogelijkheid de serre te gebruiken voor uitbreiding van de woonkamer. Elke woning heeft tevens een patio. De serre dient ook als warmtebuffer en zonnecollector. In de serre kan een lift worden gerealiseerd. De glazen plint van het kerkgebouw wordt zoveel mogelijk opengelaten. De houten wand blijft ondersteund door dunne stalen kolommen. Tussen mens, gebouw en natuur zal geen grens meer bestaan. Precies zoals architect Schouten voor ogen stond.

De bouw van de zestien woningen begint waarschijnlijk in juni.
Build for Life