Nieuwbouw

Faalkosten: oorzaak in ontwerp, uiting tijdens uitvoering

Faalkosten in de bouw ontstaan vooral door fouten in de ontwerp- en voorbereidingsfase. Dit blijkt uit het themaonderzoek over faalkosten voor het BouwKennis Jaarrapport Nederland 2012/2013. Onderaannemers en installateurs wijzen iets vaker dan gemiddeld naar de uitvoeringsfase. Oplossingen voor faalkosten worden door alle partijen gezocht in betere communicatie tussen partijen. Ruim de helft van de onderaannemers denkt faalkosten het beste te kunnen reduceren door aan te besteden op basis van kwaliteit in plaats van prijs. BIM krijgt nauwelijks een rol toebedeeld. Ontwikkelaars en hoofdaannemers B&U zien hier nog het meeste in.

Om de faalkosten per bouwfase inzichtelijk te maken, is gevraagd op welk moment in het bouwproces de oorzaken en uiting ervan ontstaan. Allereerst vinden alle marktpartijen dat de uiting van faalkosten voornamelijk in de uitvoeringsfase optreedt. In veel mindere mate ziet men faalkosten optreden in de voorbereidingsfase en de opleveringsfase, maar bijna nooit in de initiatieffase en de ontwerpfase.

Over de oorzaak van faalkosten zijn de meningen verdeeld. Ontwikkelaars vinden dat faalkosten vooral ontstaan door fouten in de ontwerpfase (44%). Ook hoofdaannemers leggen het accent op het voortraject: vooral in de ontwerpfase en in de voorbereidingsfase liggen de oorzaken voor faalkosten. Opvallend is dat bij installateurs en onderaannemers het accent ligt op de uitvoerende fase. Deze partijen hebben het beste zicht op het dagelijkse reilen en zeilen op de bouwplaats, wat hun mening extra kracht bij zet.

Acties om faalkosten te voorkomen
Gevraagd naar de beste remedie tegen faalkosten, staat het verbeteren van de communicatie met stip op nummer één. Vooral ontwikkelaars (78%) noemen dit relatief vaak. De kwaliteit van het uitvoerend personeel verbeteren is vooral een remedie tegen faalkosten voor uitvoerende partijen, terwijl ontwikkelaars daar minder in zien (37%). Andere punten zijn aandacht aan de uitvoerbaarheid (40%), aanbesteden op kwaliteit in plaats van de laagste prijs (39%) en ervaringen meenemen uit vorige projecten (29%).

Per marktpartij zijn echter opvallende verschillen te zien. Zo zien onderaannemers meer dan de rest heil in aanbesteden op kwaliteit in plaats van de laagste prijs (55%), terwijl zij juist aanzienlijk minder zien in de aandacht aan de uitvoerbaarheid van het ontwerp (28%). Dit sluit aan bij hun mening over de oorzaak voor faalkosten. Zij vinden immers relatief vaak dat in de uitvoerende fase de meeste oorzaken liggen voor faalkosten.

BIM weinig populair
Kortom, de bouw kiest vooral voor traditionele middelen om faalkosten te reduceren. Het verbeteren van communicatie wordt wel het vaakst genoemd, maar binnen het bestaande marktkader: de partijen noemen vooral een realistischere planning en een hogere kwaliteit van het personeel. Voor BIM loopt men nog niet warm, behalve ontwikkelaars en in mindere mate hoofdaannemers B&U. Bindende prestatiecontracten worden opvallend weinig genoemd.