Confederale hervorming Orde van Architecten noodzakelijk

"De jarenlange blokkering van de Orde van Architecten - waarin communautaire twisten en financiële wantoestanden schering en inslag zijn - moet stoppen." Aldus Peter Luykx (N-VA). "Momenteel escaleren de problemen zich. Philip Adam, nationaal secretaris van de orde, schrijft een brief aan de eerste minister. De Vlaamse vertegenwoordigers trekken aan de alarmbel. Federaal minister Sabine Laruelle treft een grote verantwoordelijkheid. Via regeringscommissaris Edwin Wolfs is zij perfect op de hoogte van het wanbeleid." N-VA werkte de voorbije zomermaanden een nieuw wetsvoorstel uit dat de Orde opdeelt in een autonome Orde van Vlaamse architecten en een Orde van Franstalige en Duitstalige architecten. Beide organen bepalen én realiseren hun eigen beleid. Het voorstel van N-VA gaat verder dan dat van CD&V en werd prioritair ingediend in de commissie."

Basisprobleem

Het basisprobleem bij de Orde van Architecten is een fundamenteel andere visie op het beroep van architect. De Franstaligen zien de architect graag als een kunstenaar, die zich los van alle materiële beperkingen moet kunnen creatief tonen in zijn job en willen ook de Orde op die manier inrichten: regelmatig reizen om architectuur te gaan bewonderen in het buitenland, dure congressen en prestigieuze publicaties. De Vlamingen zijn praktischer: zij willen van de Orde vooral efficiënte dienstverlening aan de sector, een degelijke tuchtrechtspraak en effectieve beleidsbeïnvloeding. De Vlaamse architecten hebben zich vroeger al verenigd in de feitelijke vereniging `Vlaamse Raad fv'. Minister Laruelle weigert hen echter als gesprekspartner te zien. De Nationale Raad is paritair samengesteld uit tien Vlamingen en tien Franstaligen. In elke groep worden vijf mandatarissen bovendien nog door de Koning aangeduid. Dit heeft als gevolg dat beslissingen nooit volgens de voorkeuren van de Vlamingen gebeuren, zelfs al zijn die logisch en efficiënt. Terwijl de Vlamingen dus 56 % van alle rekeningen betalen, krijgen ze 0 % inspraak.

Mistoestanden en wanbeleid

Maar de Nationale Orde kampt niet alleen met een structureel deficit. Op de werkvloer zijn de Vlaamse personeelsleden het voorwerp van brutale pesterijen door de Franstaligen. Bij de toewijzing van leveringen of werken valt de Nationale Raad terug op bevriende aannemers. Zo is er het voorbeeld van de Vlaamse Secretaris-Generaal van de Orde die na terugkomst uit vakantie haar bureau en al haar spullen op de gang vindt. Tijdens haar afwezigheid had de Franstalige Secretaris-Generaal immers zijn intrek in haar bureau genomen en op kosten van het algemeen budget van de Nationale Raad opnieuw laten inrichten. Of wat te denken van de inrichting van de kelderverdieping van het nationaal secretariaat als "onthaalruimte"? Een voorstel van de Franstaligen, door hen begroot op 75 000 euro, tegen de wil van de Vlamingen in. De kostprijs is uiteindelijk opgelopen tot 138 000 euro en de kelder ligt er nog steeds onafgewerkt bij. De voormalige voorzitter van de Nationale Raad, Jos Leyssens, zou zijn mandaat in de Europese architectenverenging ACE `afgekocht' hebben door een vordering aan de FAB - een Franstalige beroepsvereniging - ter waarde van 22.000 euro kwijt te schelden ten nadele van de Orde. Uit een uitgebreid dossier dat in ons bezit is, blijken nog meer mistoestanden.

Laruelle verantwoordelijk

Kamerlid Peter Luykx: "Minister Laruelle treft een loodzware verantwoordelijkheid. Zij negeert niet enkel de jarenlange verzuchtingen van de Vlamingen binnen de Nationale Orde, ook keurt zij de misbruiken van de Franstaligen goed door niet in te grijpen op de wantoestanden waarvoor regeringscommissaris Wolfs de ogen sluit. Dit is schuldig verzuim. Ook uittredend premier Leterme is op de hoogte van het wanbeleid. Dat leert een brief van Philipe Adam, secretaris van de Nationale Raad van architecten, aan de eerste minister. De brief belandde via een gunstige wind op onze kantoren."

N-VA diende nieuw wetsvoorstel in

N-VA heeft de afgelopen maanden, in samenspraak met de sector, een lijvig en onderbouwd wetsvoorstel voorbereid. Peter Luykx verduidelijkt : "Het wetsvoorstel wordt prioritair behandeld. Een loutere hervorming van de Orde van Architecten, wat de CD&V-fractie voorstelt, gaat niet ver genoeg. Daarom stelt de N-VA voor om de Nationale Orde te hervormen naar een confederaal model. Twee autonome vleugels met daartussen een overlegorgaan zonder beslissingsrecht. Enkel een volledige splitsing van de Orde, naar het voorbeeld van de Orde van Advocaten, kan een oplossing bieden : leden van de Vlaamse en van de Franstalige en Duitstalige raad moeten democratisch verkozen worden. Dat systeem sluit `baronnen' die door de koning benoemd worden uit. Tot slot voorziet ons voorstel een onafhankelijke en professioneel ondersteunde tuchtraad."