Circulair bouwen zet forse stappen vooruit

De Green Deal Circulair Bouwen van Vlaanderen Circulair, OVAM en de Vlaamse Confederatie Bouw heeft de afgelopen twee jaar de circulaire principes in de sector op de kaart gezet met concrete toepassingen en partnerships. Deze green deal is uitgegroeid tot een succesverhaal die de sector helpt te experimenteren en te innoveren om van circulair bouwen de nieuwe norm te maken. Niet alleen hebben meer dan 350 bedrijven en organisaties zich achter deze Green Deal geschaard, ook leveren vandaag meer dan 160 unieke projecten nieuwe circulaire toepassingen en principes op materiaal-, gebouw en wijkniveau. Dit initiatief draagt dan ook bij tot de goede score die de OESO onlangs gaf aan Vlaanderen voor haar afval, -materialen- en bodembeheer. Zo slaagt de bouw er al langer in meer dan 90% van haar bouw- en sloopafval te recycleren.

Hoe maakt deze Green Deal het verschil?

Vlaanderen Circulair, OVAM en de Vlaamse Confederatie Bouw hebben gezamenlijk een lerend netwerk uitgerold in de vorm van de Green Deal Circulair Bouwen. Daarin gaan we al twee jaar lang, samen met meer dan 350 andere organisaties, het engagement aan om circulair bouwen te integreren in onze dagelijkse bouwpraktijken. Meer dan de helft van de projecten in de Green Deal Circulair Bouwen richt zich op gebouwniveau vanuit de verschillende fases van het bouwproces. Niet alleen slopen en hergebruik, maar ook nieuwe businessmodellen, juridische en financiële hefbomen worden onderzocht. Een goede zaak want de bouwsector heeft een belangrijke impact op het totale materialengebruik in Vlaanderen: zo’n 30 tot 40% van ons afval komt uit de bouw. Door de omvang van de sector en het totale volume aan materialen, maakt een gezamenlijke verandering richting circulaire economie echt het verschil.

“De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gaf onlangs in haar Environmental Performance Review goede punten aan Vlaanderen voor haar afval-, materialen- en bodembeheer. Samen met haar partners zet de Vlaamse Confederatie Bouw zich al jaren in om circulair bouwen te versterken in Vlaanderen en dat engagement zal zij ook de komende jaren in deze Green Deal uitdragen. Zo wil de VCB helpen om van de circulaire economie in Vlaanderen een blijvende referentie te maken in Europa. Bovendien gaat het om een speerpunt in het Vlaamse relancebeleid”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van VCB.

Bouw sluit kringloop dankzij efficiënte tracering

De bouwsector recycleert vandaag meer dan 90 % van het bouw- & sloopafval. Binnen dit segment horen we bij de koplopers van Europa. Zo wordt bijv. steenpuin gebroken tot gerecycleerde granulaten om te gebruiken in toepassingen zoals constructiebeton, prefab betonnen elementen of nieuwe bakstenen. Maar we kunnen nog belangrijke stappen zetten naar hoogwaardige recyclagetoepassingen. Om de kringloop verder te sluiten, is gedegen tracering en vertrouwen in bouwafval als grondstof cruciaal. Daarom wordt vandaag steeds vaker de erkende sloopbeheerorganisatie Tracimat ingeschakeld bij de sloopwerken op grote werven. In gedetailleerde sloopopvolgingsplannen worden de verschillende materialen geïnventariseerd die tijdens de sloop zullen vrijkomen. Dit draagt aanzienlijk bij tot de opvolging, de doeltreffende verwijdering en de afvoer van gevaarlijke stoffen zoals asbest.

Een nieuw project van sloopbeheerorganisatie Tracimat, WTCB, Deceuninck, Reynaers Aluminium, Wienerberger, Pittsburgh Corning Europe – met de steun van Vlaanderen Circulair – onderlijnt het grote belang van het verzamelen van data uit de sloop. Door die data juist in te zetten kan de groeiende vraag van materiaalproducenten en het aanbod aan materialen uit de sloop beter op elkaar afgestemd worden. Zo kunnen meer materialen uit de sloop hoogwaardig ingezet worden als nieuwe grondstof.

Veranderingsgericht (ver)bouwen

Het verduurzamen en energetisch renoveren van bestaande gebouwen staat vandaag hoog op de agenda. Bij nieuwe bouwprojecten is het evenwel van belang om van bij het ontwerp de levensduur en wisselende functionaliteiten van het toekomstige gebouw in scope te houden. Een concreet voorbeeld is het project ‘de circulaire school van de toekomst’ dat Groep Van Roey uitwerkt met de steun van Vlaanderen Circulair in de Antwerpse wijk ‘Het nieuw Zuid’. Zo werken zij een nieuwe strategie en slim ontwerp uit met behulp van digitale tools zoals BIM (Bouw Informatie Model) om wisselende capaciteitsproblemen in kleuterscholen, lagere en secundaire scholen en mogelijke functiewijzigingen bij groei of inkrimping van meet af aan te voorzien.

Europese Green Week

Van 31 mei tot 4 juni vindt in Vlaanderen de Actieweek van de Green Deal Circulair Bouwen (GDCB) plaats. Daarmee sluiten we aan bij de EU Green Week om de ambities van de Europese Green Deal, zoals nul vervuiling, kracht bij te zetten. We brengen aannemers, architecten, bouwheren,… samen om te leren uit de circulaire experimenten van de GDCB. 'Hoe impactvol communiceren?' vormt het centrale thema, want circulair bouwen is nog te onbekend bij veel opdrachtgevers en een breed publiek. Een week lang zal er een ruim aanbod zijn aan workshops, virtuele referentiebezoeken en zelfs een GDCB-café, open voor een breed publiek.

Lees ook:

• Febelcem wil een circulaire en klimaatneutrale bouw tegen 2050
• Covestro en Recticel produceren isolatiepanelen uit restgassen staalindustrie
• Bouw scoort goed in materialen- en bodembeheer
• 80% van materiaal uit drie Amsterdamse sloopprojecten wordt hergebruikt