Circulair bouwen of lineair afbrokkelen

Circulaire economie is een trending topic, ook in de bouwwereld. De laatste jaren is dit aan een opmars bezig, maar er is nood aan een versnelling in Vlaanderen. Om de transitie naar meer circulariteit te versnellen start Kamp C samen met VITO en Möbius een project rond co-creatie van circulaire bedrijfsmodellen voor de bouwsector: ‘Bouwen aan een Circulaire Kempen’. Deze drie partners maken middelen vrij en krijgen een bijkomende financiële steun vanuit Europa waardoor er in totaal 279.812,42 euro geïnvesteerd wordt in het opzetten van co-creatiesessies met bouwbedrijven.

“De bouwsector is één van de grootste gebruikers van grondstoffen. Daarnaast vormen bouw- en sloopafval één van de meest omvangrijke afvalstromen. Jaarlijks komt er in Vlaanderen 12 miljoen ton bouwafval vrij. Dit is viermaal meer dan al het huishoudelijk afval dat in één jaar in Vlaanderen geproduceerd wordt,” verduidelijkt Peter Bellens, de voorzitter van Kamp C. “Er is de laatste tijd wel enige verbetering merkbaar binnen de traditionele bouwprocessen en –methoden. Maar het gaat vooral om dingen ‘minder slecht’ doen om de negatieve impact te beperken, terwijl we veel verder kunnen gaan”.

Zo hoort Vlaanderen bij de koplopers op het vlak van recyclage van betonpuin, terwijl het grotendeels om downcycling tot funderingsmateriaal gaat. Ander bouwafval wordt veelal verbrand of gestort. Om werkelijk positieve impact te genereren moet de sector omschakelen van een lineaire economie naar een circulaire en starten met de zaken ‘goed’ te doen. Binnen dit project worden lokale en regionale spelers binnen de bouwsector begeleid aan de hand van co-creatiesessies zodat zij hun eigen bedrijfsmodel kunnen aanpassen richting circulair bouwen.

Dankzij circulair bouwen kunnen gebouwen gemakkelijker worden aangepast aan veranderende noden. Hierdoor kan sloop worden vermeden en kunnen aanpassingswerken veel gemakkelijker worden uitgevoerd. Op deze manier wordt de waarde van gebouwen op een hoog niveau gehouden en blijft het gebouwenpatrimonium beter up-to-date met de veranderende noden en voorschriften.

Overheid, onderzoek en bedrijfswereld slaan de handen in elkaar

Met het project ‘Bouwen aan een Circulaire Kempen’ bundelen 3 organisaties hun krachten: VITO, Kamp C en Möbius. Als kennisinstelling zet VITO haar jarenlange expertise op vlak van duurzaamheidsevaluatie en materialenbeheer, alsook recent ontwikkelde tools (Circulator webtool, Risk&RACE educatief spelconcept) in ter ondersteuning bij het ontwikkeling van circulaire bedrijfsmodellen. Kamp C is het provinciaal centrum voor duurzaamheid en innovatie in de bouw en is o.a. bezig met het eerste circulaire kantoorgebouw van België: ’t Centrum. Tot slot is Möbius een adviesverlener die organisaties ondersteunt bij het ontwerpen en implementeren van innovatieve en duurzame oplossingen op strategische momenten.

Vandaag is de publieke kick-off van dit traject. Vanuit het EFRO-project kunnen de partners rekenen op 111.924,62 euro steun van Europa. Het project past in de GTI Kempen (GTI staat voor Gerichte Territoriale Investering, een geïntegreerde strategie voor een bepaald gebied, waarbij verschillende Europese fondsen en programma’s worden gebundeld). Het project loopt tot juni 2020 en zal een aantal co-creatiesessies organiseren voor de bouwsector. Voor deze sessies worden volgende basisprincipes gehanteerd:

• Samenbrengen belanghebbenden
  
• Inspireren en kennis delen over bedrijfsmodellen voor circulair bouwen
  
• Co-creëren van (nieuwe) bedrijfsmodellen
  
• Delen van leerlessen met het brede werkveld

“Als bruggenbouwer willen we organisaties uit de bouwsector samenbrengen en begeleiden tot een duurzaam resultaat.” Vertelt Hendrik Vanmaele, CEO Möbius. “Net als het Möbius logo sluiten we de kring en versterken we de banden in de circulaire Kempen. We geloven dan ook dat duurzaamheid een strategisch speerpunt is dat verweven zit in de kernactiviteiten van elke organisatie.”

“Om de bouwsector meer circulair te maken moeten we niet alleen gerecycleerde en recycleerbare materialen ontwikkelen.”, zegt Karl Vrancken, onderzoeksleider bij VITO. “Ook de bouwpraktijk moet veranderen naar meer modulair bouwen, het leasen van materialen voor inrichting, het opzetten van lokale materiaalkringlopen,… VITO zal aannemers, bouwpromotoren en leveranciers meenemen in de ontwikkeling van dergelijke circulaire bouwactiviteiten. Zo brengen we circulaire economie naar de praktijk.”

Geïnteresseerden kunnen meer informatie vinden over het project op https://www.kampc.be/innovatie/projecten/bouwen-aan-een-circulaire-kempen

Lees ook:

• Ecobouwers Opendeur van 10 tot 18 november
• Seminarie 'Bouwen met hout' @Prowood 2018
• Velux verwerkt 100 jaar oud hout tot nieuwe dakramen
• Kamp C en provincie Vlaams-Brabant ontwikkelen kleine energiezuinige woningen