Sinds 2022 gaat de bouw- en installatiesector niet meer vooruit. Daar zal dit jaar, met een verwachte nulgroei, geen verandering in komen, zo blijkt uit de conjunctuurvooruitzichten van Embuild. We hebben te maken met een lange periode van stagnatie. Het is met andere woorden hard werken voor weinig resultaat. Verschillende factoren spelen daarbij een rol: de gestegen prijzen van bouwmaterialen en de rentestijgingen (ook al is de rente sinds een jaar opnieuw stabiel) zorgden voor een hogere bouwkost, terwijl ook het vergunningsproces complexer wordt en de duurzaamheidsnormen strenger. Jammer genoeg zit er voor de 2 komende jaren geen beterschap aan te komen, zoals blijkt uit onderstaande cijfers.
| Bouw algemeen | Woningbouw | Woningrenovatie | Niet-residentiële bouw | Niet-residentiële renovatie | Infrastructuur | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022 | +0,2 | -4,3 | +3,2 | -6,1 | +5,9 | +0,8 |
| 2023 | -0,4 | -5,2 | +0,6 | -5,1 | +1 | +6,2 |
| 2024 | +0,4 | -7 | +0,8 | +0,7 | +1,1 | +5,8 |
| 2025 | 0 | -3,5 | +1,1 | +0,4 | -1 | +1,5 |
| 2026 | -0,3 | -2,3 | +1,2 | +1 | +0,5 | -3,2 |
| 2027 | +0,2 | -0,8 | +1,9 | +0,7 | +1,4 | -4,1 |
Opvallend is dat de woningbouw erg slecht blijft presteren en dat niet enkel dit jaar, maar ook in 2026 en 2027. Het aantal vergunningen voor nieuwbouw ligt nog steeds 30% lager dan in de periode voor covid. Jaarlijks worden er nu zo'n 42.000 nieuwbouwwoningen vergund.
"Dat is ruim onvoldoende, wetende dat we door de bevolkingstoename, de toename van het aantal singles, het aantal éénoudergezinnen en het aantal ouderen dat thuis blijft wonen tussen nu en 2030 jaarlijks 75.000 extra woningen nodig hebben om aan de woonnood te voldoen. Anders riskeren we in een situatie zoals in Nederland terecht te komen: daar moeten tussen nu en 2030 maar liefst 900.000 woningen bijkomen."
Ook de woningrenovatie blijft, ondanks een beperkte activiteitstijging jaar na jaar, ondermaats presteren. Driekwart van onze woningen dateert van voor 1980, toen er nog geen energienormen bestonden, en hebben dus nood aan een doorgedreven energetische renovatie om de Europese klimaatdoelstellingen van CO2-neutraliteit tegen 2050 te halen. Daarom moet het woningrenovatieritme verdrievoudigd worden.
De bouw van niet-residentiële gebouwen, zoals winkels, kantoren, scholen, ziekenhuizen en industriegebouwen, kende tijdens en na covid moeilijke tijden, maar ziet zijn activiteit sinds vorig jaar opnieuw licht toenemen. Toch ligt de activiteit van deze bouwtak nog steeds 20% lager dan in de periode voor covid en dat terwijl er zeker qua scholen en ziekenhuizen nood is aan nieuwe gebouwen.
De activiteit van de renovatie van allerlei niet-woongebouwen neemt dit jaar, na een aantal jaren van activiteitstoename, af. Dat heeft vooral te maken met het einde van de relanceplannen, zowel Europees als na de overstromingen tijdens de zomer van 2021, en van de Waalse renovatieprojecten voor scholen en ziekenhuizen.
Na twee zeer succesvolle jaren, als gevolg van onder meer de verkiezingen in 2024, vertraagt de groei van het infrastructuursegment (van +5,8% in 2024 naar +1,5% in 2025). Dat de activiteit dit jaar toch nog toeneemt, heeft in grote mate te maken met een aantal grote projecten, zoals de Oosterweel, het Prinses Elisabeth-energie-eiland (ook al besliste de federale regering om de tweede fase hiervan, namelijk de installatie van hoogspanningsinfrastructuur voor gelijkstroom, te schrappen) of het 'Rail Vision'-plan van Infrabel. Voor de 2 komende jaren verwacht Embuild een stevige krimp in dit bouwsegment. Dat is mede het gevolg van de beslissing van de federale regering om tegen het einde van de legislatuur in 2029 slechts 3% van het BBP te voorzien voor overheidsinvesteringen in plaats van de eerder voorziene 4%. Hopelijk zullen de verhoogde inspanningen in defensie wel zorgen voor extra investeringen in infrastructuur, zoals wegen, bruggen en waterwegen.
Niko Demeester, CEO van Embuild:
"Onze sector heeft het al enkele jaren zeer moeilijk en beterschap zit er niet direct aan te komen. De stagnatie die de bouw- en installatiesector al een aantal jaren kenmerkt, houdt ook de volgende jaren aan. Nochtans staan we in ons land voor de grootste bouwopgave sinds de Tweede Wereldoorlog met een groeiende nood aan nieuwe woningen en gebouwen, gerenoveerde woningen en gebouwen en infrastructuur die robuust en toekomstbestendig is. Daarom is het essentieel dat de regeringen in ons land fiscaliteit, registratierechten, premies, waarborgen, leningen en vergunningen zo efficiënt mogelijk inzetten, als hefboom voor betaalbaar bouwen, duurzaam renoveren en het stimuleren van economische activiteit."
