Ze sputterden tegen natuurlijk, de aannemers en toeleveranciers van ABN Amro Huisvesting die te horen kregen dat ze vanaf 1 januari alleen nog maar FSC-gecertificeerd hout mogen toepassen in projecten voor de bank. Maar de bank is onverbiddelijk. “De knop moet om.”
Daags nadat ir. D. Croll van ABN Amro Huisvesting al zijn relaties had laten weten dat er vanaf 1 januari geen hout meer wordt getolereerd zonder FSC-certificaat, begonnen ze te sputteren. Het zou wel 5 tot 8 procent extra kosten betekenen schatten de houthandelaren die regelmatig leverden aan nieuwbouw en renovatieprojecten van de bank. Bevriende aannemers waarschuwden zelfs voor 15 procent meerkosten.
Croll hoorde het beleefd aan maar gaf geen krimp en paste ervoor om een discussie aan te gaan. “Geen hout zonder FSC-keur, betekent geen hout zonder FSC-keur” stelt hij resoluut. “Dat is op hoog niveau binnen ABN Amro besloten en in mei van dit jaar vastgelegd in een convenant met FSC Nederland. Daar gaan we dus nu niet meer aan tornen.”
Lopende projecten worden volgens eerder aangegane afspraken voltooid, maar in nieuwe projecten komt geen hout meer zonder de bekende stikker. Niet in de vloer, niet in de balies, niet in trapleuningen, niet in het achterhout van de tussenwanden. Dat ABN Amro voor FSC koos en niet voor een van de andere certificatieschema’s voor bosbeheer heeft volgens Croll vooral te maken met het feit dat alleen FSC wereldwijd actief is. Over de vraag hoe duurzaam die andere systemen misschien zijn, heeft hij zich niet eens gebogen.
Uitwisselbaarheid
Het feit dat FSC als enige wereldwijd wordt erkend, was voor ABN Amro al van groot belang. Want we beginnen nu met FSC-hout voor alle bankgebouwen in Nederland, maar mogelijk gaat de regel gelden voor alle vestigingen van ABN Amro in de wereld. “Dan is het handig om met een certificaat te werken dat wereldwijd draagvlak geniet. Anders haal je je een onmogelijke papierwinkel op de hals, en moet je je gaan bezighouden met zaken als de onderlinge erkenning en uitwisselbaarheid van certificaten. Dat is een wespennest.“ Ook bij het naleven van de ‘chain-of-custody’ in Nederland, zoals dat zo fraai heet, kiest Croll voor een pragmatische aanpak. Hij heeft zich eerst op de hoogte gesteld bij enkele certificeringsbureaus, maar de plannen waar die mee kwamen vond hij wat te veel van het goede. “Dan zouden we met een kanon op een mug schieten en dat leek me geen goed idee. Het werd bovendien erg kostbaar ook.”
Daarom koos hij er uiteindelijk voor de bewijslast dat er alleen gecertificeerd hout is toegepast, neer te leggen bij de architecten en de bouwmanagementbureaus die de bank inschakelt. Die moeten de bewijzen op hun beurt maar aan de toeleveranciers en de aannemers vragen. Vanaf 1 januari gaan er in elk geval alleen nog maar bestekken de deur uit waarin het verplicht gebruik van FSC-hout ondubbelzinnig is opgenomen. En zolang een aannemer dat niet waterdicht kan aantonen, dat hij zich daaraan houdt, is ABN Amro volgens datzelfde bestek gerechtigd om de laatste 5 procent van de aanneemsom achter te houden.
Restyling
In 2004 komen er flink wat klussen los, waarin de bruikbaarheid van deze aanpak kan worden beproefd. Heel grote projecten zoals het nieuwe kantoor bij Amsterdam Bijlmer dat nu wordt gerealiseerd, zitten daar niet bij. Maar het programma om de lokale bankfilialen tot zogenaamde bankshops om te toveren voorziet in 2004 alleen al in een renovatie van tientallen kantoren.
En hout neemt in de beoogde restyling een prominente plek in. Dat was volgens Croll al zo voordat er sprake was van een FSC-convenant, maar dat is nog steeds zo. Alleen bleek het Tasmaans eiken op de vloer dat aanvankelijk was voorzien, niet te voldoen aan de duurzaamheidseisen van de Forest Stewardschip Council. Daarom is er nu gekozen voor Kembang; een houtsoort met een vergelijkbare uitstraling die in Indonesië wordt geproduceerd en geleverd met FSC-certificaat. Zo is het hele concept van de Bankshop, inclusief de meubels, nog eens kritisch tegen het licht gehouden en waarnodig aangepast, zodat er uiteindelijk een duurzaam ontwerp overbleef. Dat wordt door lokale architecten en lokale vooraf geselecteerde aannemers aangepast en uitgevoerd voor elke specifieke locatie.
Verstillen
Het gesputter van timmerbedrijven aannemers en houthandel zal nog wel even doorgaan, vreest Croll, maar zal daarna naar verwachting verstillen. Een mogelijk volgende stap om de cirkel van het duurzaam geproduceerde hout rond te krijgen is wat hem betreft de aannemers te laten certificeren volgens de FSC-criteria. Daar wil ABN-Amro in de loop van volgend jaar een pilot-studie mee beginnen. Hoeveel die hele exercitie gaat kosten, weet Croll op dit moment ook nog niet. Hij ziet het wel. “Maar we zijn ervan overtuigd dat als dit initiatief voldoende navolging krijgt er voldoende schaalgrootte ontstaat in de handel en de verwerking van FSC-hout, dat de kosten drastisch omlaag kunnen. Dan hoeven handelaren ook geen smeekbedes meer te houden voor vervolgopdrachten, omdat ze maar een fractie van het FSC-hout aan ons kwijt konden van de partij die ze moesten afnemen van hun toeleverancier. Maar het is nu even een kwestie van niet zeuren en niet meteen zwichten als iemand tegensputtert. Het is een mentaliteitskwestie. De knop moet om.”
Meest gelezen
- Bouw & Wonen Partners:
