Het ruilverkavelingsproject van 1.696 ha bestrijkt het grondgebied van Sint-Lievens-Houtem (1.399 ha), Oosterzele (228 ha), Erpe-Mere (60 ha) en Lede (9 ha) en staat in het teken van landbouwstructuurverbetering, landschapszorg, natuurbehoud, verkeersveiligheid, archeologie, recreatie …
Op 12 december 2013 werd de akte van het ruilverkavelingsproject Sint-Lievens-Houtem ondertekend. Deze akte bezegelde de ruiloperatie die een verbetering van de landbouw-structuur en de omgevingskwaliteit nastreeft. Op die dag werden de eigenaars uit het gebied eigenaar van hun nieuwe percelen. Vanaf 25 december 2013 kunnen ook de gebruikers hun nieuw stuk grond exploiteren. Het oorspronkelijk aantal kadastrale percelen is na herverkaveling meer dan gehalveerd (van 5.028 naar 2.277) en de gemiddelde gebruikspercelen vergroot van 1 ha naar 1,5 ha.
De ruilverkavelingsakte bedeelt ook 39 ha natuurgebied toe aan de gemeenten. Op deze gronden werd circa 20 ha nieuw bos aangeplant, 5 ha bos werd heringericht met autochtone boomsoorten zoals eik, es, els, enz. Ook nieuwe en bestaande houtkanten, (knot)bomenrijen, bosranden, erosiestroken, poelen en heringerichte graslanden komen door het ruilverkavelingsproject in het patrimonium van de gemeenten. Er werden ook al verschillende werken uitgevoerd om wateroverlast en erosie te voorkomen.
De verbetering van de veld- en landbouwwegen kreeg eveneens veel aandacht. Verschillende gemeenten hadden al een visie uitgewerkt op de aanwezige buurt- en voetwegen. De bestaande recreatieve routes werden in kaart gebracht, de knelpunten en ontbrekende schakels gedetecteerd. Het ontwerp van het wegennet en de herverkaveling werden op elkaar afgestemd. Vroeger sneden sommige oude kerkwegels kruisgewijs door landbouwpercelen. Ook de verkeersveiligheid, de cultuur¬historische en ecologische waarde van de trage wegen zijn belangrijk. De meeste wegen werden of worden volgend jaar in steenslag (her)aangelegd (33 km). De recreatieve paden (13 km) zijn meestal onverhard gelaten in het ontwerp. Hoofdontsluitingswegen kregen een tweesporenbetonverharding (4 km), de fietspaden een asfaltverharding (6 km).
Wegen- en kavelinrichtingswerken
Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege keurde twee subsidies van in totaal ca. 1,6 miljoen euro goed voor de afwerking van het project: een laatste reeks van wegenwerken en de inrichting van de nieuwe kavels.Het betreft de aanleg en verbetering van wegen en recreatieve paden in asfalt, steenslag, kassei en (gefundeerd) gras, beplantingen, het opbreken van bestaande wegen en afrasteringen, de (ver)plaatsing van afrasteringen en schuilhokken, het ruimen en de (her)aanleg van grachten, het rooien van begroeiing en bomen, de (her)aanleg van perceelsovergangen, veebrugjes, erosiestroken en allerhande (grond)werken, en de heropbouw van de kapel Sint-Renildis.
De visie op de trage wegen kan hierdoor volledig op het terrein worden gerealiseerd. De missing links tussen de fietspaden en de wandelcircuits rond en tussen de dorpskernen worden weggewerkt.
De heraanleg van de wegen is ook voor de landbouw een grote meerwaarde: een vlottere toegankelijkheid van de gebruikspercelen is een grote kostenbesparing. In dit dossier worden de laatste wegen en een groot aantal insteekwegen aangelegd waardoor nagenoeg alle percelen aan een ingerichte openbare weg komen te liggen. Om de landbouwstructuur te verbeteren, krijgen eigenaars en gebruikers na ruilverkaveling één of meerdere grote percelen, in plaats van kleinere, meer versnip¬perde percelen. Met grotere kavels met een betere vorm en dichter bij hun bedrijf besparen landbouwers o.m. arbeidstijd en brandstof. Deze kavels worden toegankelijk gemaakt (perceelsovergangen, veebrugjes, …) en klaar voor gebruik (afrasteringen, schuilhokken, …). Wegen, grachten die gebruikskavels doorsnijden worden opgebroken. Uit cultuurhistorische overwegingen wordt de kapel Sint-Renildis, die intussen om veiligheidsredenen is gesloopt, heropgebouwd.
Voor het dossier wegenwerken kent Vlaams minister Schauvliege een subsidie van 1.093.937 euro toe, de gemeenten geven 451.063 euro en de provincie Oost-Vlaanderen 22.963 euro. Voor de kavelinrichtingswerken is 515.115 euro toegekend door het Vlaams Gewest, de gemeenten geven 198.108 euro subsidie, de eigenaars dragen 117.251 euro bij.
Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege: “Dit is een project dat o.m. de lokale landbouw ten goede komt en inspeelt op de recreatieve draagkracht van het gebied. Na deze werken zullen eigenaars, gebruikers en de hele bevolking ten volle kunnen genieten van hun heringerichte omgeving en van een prachtig stuk natuur aan de voet van de Vlaamse Ardennen.”
