“De accountant stond erbij, keek er naar en sloot zijn ogen”, luidt het vernietigende oordeel van de enquêtecommissie over de beroepsgroep.
De commissie vindt dat accountants bij sporen van fraude nader onderzoek behoren te doen. Dat gebeurde echter zelden in de bouwsector. “Handelend optreden was eerder uitzondering dan regel, ook als regelgeving dat wel vereiste.”
Uit aantekeningen in de accountantsdossiers heeft de commissie kunnen opmaken dat controleassistenten aanwijzingen van fraude wel ontdekken maar dat hun meerderen - de top van de accountantsbureaus - daar niets mee doen. Vaak om commerciële redenen. “Afscheid nemen van klanten betekent immers verlies van omzet en resultaat. En voor een partner bij een accountantskantoor ook verlies van inkomen.”
De commissie pleit in haar rapport voor “een soort openbaar aanklager” voor accountants. Die zou zelfstandige onderzoeksbevoegdheid moeten krijgen, waaronder inzagerecht in accountantsdossiers. Ook zou moeten worden onderzocht in hoeverre de rol van accountants rond fraudevindingen en handhaving van wet- en regelgeving kan worden uitgebreid.
Ook brancheorganisatie Nivra is die mening toegedaan. Zij benadrukt in een verklaring dat het actief opsporen van fraudes en onrechtmatigheden momenteel niet tot de taken van de controlerend accountant behoort. Mede door grote boekhoudschandalen in Amerika heeft de burger daar echter een andere verwachting van.
De brancheorganisatie vindt dat “op basis van het rapport alleen” geen definitieve conclusies kunnen worden getrokken over eventuele inbreuk op gedrags- en beroepsregels door accountants. “Wij doen daar nu onderzoek naar en zullen indien nodig naar de tuchtrechter stappen.”
