Het felle protest tegen de Blankenburgtunnel bij Rotterdam is kenmerkend voor de manier waarop de milieubeweging zich tegenwoordig verzet tegen ruimtelijke projecten. Overheden proberen het debat vooral op inhoud te winnen. Maar alleen ratio is kansloos tegen de emotiestrategie van de nee-schudders, zegt communicatiespecialist ir. Remco de Boer vandaag in Cobouw. “Wie draagvlak wil verwerven moet feiten en gevoel combineren.”
Emotie is een essentieel ingrediënt in een succesvolle ‘verzetsstrategie’. Juist omdat er op elk project een groot aantal factoren van invloed is – en het afwegingsproces dus zeer complex is – wordt ieder issue maximaal geïsoleerd. Nuance wordt zo veel mogelijk uitgesloten. Om de massa mee te krijgen, een voorwaarde voor succes, worden standpunten ingenomen waar geen zinnig mens op het eerste gezicht tegen kan zijn. In essentie complexe afwegingen worden teruggebracht tot een keuze tussen goed en fout.
Zo is de aanleg van de Blankenburgtunnel, die de bereikbaarheid van de regio Rotterdam moet vergroten, teruggebracht tot de vraag of je voor of tegen het ‘vernietigen van natuur’ bent. Met het energievraagstuk gaat het precies zo: je bent voor of tegen schone energie. Dat energie in de praktijk alleen maar viezer wordt, zoals het Rathenau Instituut onlangs vaststelde, bewijst in deze strategie vooral de onwil van de overheid en energiebedrijven, niet de harde economische realiteit die eraan ten grondslag ligt.
Het Rotterdamse bedrijfsleven speelt de economische troefkaart, maar doet dat op een uiterst rationele manier, aldus De Boer. “Om in het huidige debatklimaat te overtuigen moet ook een rationeel standpunt op een emotionele manier worden gebracht. Alleen de ‘feiten’ dat de Blankenburgtunnel goedkoper is dan het alternatief, de Oranjetunnel, en dat de werkgelegenheid in de regio belangrijk is, zoals de bedrijven betogen, zijn volstrekt onvoldoende.”
“Emotionele rationaliteit is nodig. Betere bereikbaarheid betekent minder files en dus minder luchtverontreiniging, om maar wat te noemen. Ook dat is ‘natuur’. Minder files betekent bijvoorbeeld ook minder reistijd en dus meer tijd thuis, bij het gezin. Ook dat is kwaliteit van leven. En voor iedere 25 miljoen die bespaard kan worden door de Blankenburg- in plaats van de Oranjetunnel aan te leggen, kan een nieuw natuurgebied van pakweg 100 hectare worden aangelegd.”
Argumenten moeten mensen kunnen raken. Feiten spreken helemaal niet meer voor zich, integendeel: de overheden en wetenschappers die ze geven worden gewantrouwd. De Boer. “Alleen als het traditionele, rationele denkraam wordt gecombineerd met gevoel en emotie, zullen voorstanders van ruimtelijke projecten in staat zijn voldoende publieke steun te verwerven, of op z’n minst het voortijdig stranden ervan kunnen voorkomen.”
Meest gelezen
- Bouw & Wonen Partners:
