Ondergrondse stofzuiger houdt stad schoon

Met een snelheid van zo’n 40 kilometer per uur raast het afval van Almere-Centrum straks door leidingen naar een centraal inzamelpunt. Het stadsdeel heeft de Nederlandse primeur van een ondergronds afval-afzuigsysteem. Zelfs de prullenbakken worden erop aangesloten.

Drie kilometer buis is er de afgelopen tijd aangelegd in het nieuwe centrum van Almere. Het merendeel heeft een diameter van 500 millimeter, zodat de gangbare 70-liter vuilniszak er goed doorheen kan. Maar ook oud papier en de inhoud van de biobak kan daardoor probleemloos naar een centraal inzamelpunt worden vervoerd. Wel apart natuurlijk.

Het papier zal de luchtsnelheid van zo’n 70 kilometer per uur volgen; het andere afval gaat ongeveer half zo snel. Maar ook dat is nog veel sneller dan de gemiddelde snelheid van de vuilniswagen, die bij elke deur moet stoppen, het overige verkeer ophoudt en ook nog eens veel lawaai maakt.
Donderdag wordt het systeem officieel in gebruik genomen door burgemeester Jorritsma van Almere. Het is aangelegd door Dura Vermeer infra samen met het Zweedse bedrijf Envac, de ontwikkelaar van het systeem. Envac hield de supervisie op de engineering en leverde bovendien de kritische delen van het systeem, zoals de bochten in de buizen die zijn gehard met een speciale coating. Met name dichtbij de centrale stofzuiger, waar veel vuil langsraast, krijgen die het zwaar te verduren.

Masterplan
Al het vuil wordt afgezogen naar een gebouwtje aan de rand van het centrum, dat is ontworpen door Rem Koolhaas, die met zijn bureau OMA ook het masterplan voor het nieuwe stadscentrum leverde. In het gebouwtje staan zes ventilatoren met een vermogen van 110 kilowatt. Vijf daarvan volstaan voor het reguliere afzuigwerk, de zesde staat stand-by voor het geval er één uitvalt of om extra zuigvermogen te leveren als er ergens een verstopping dreigt.
Gestort vuil komt eerst in een soort buffer terecht, waarvan een valklep onderaan opent, zodra elektronische sensoren zien dat die vol raakt. De valklep biedt toegang tot de hoofdleiding waardoor het afval wordt afgezogen naar de centrale stofzuiger. Daar wordt met twee cyclonen het aanstormende vuil afgevangen en in containers gestort, die het over de weg afvoeren voor verdere verwerking.
Het Zweedse Envac heeft de afgelopen decennia al in diverse Europese steden vergelijkbare systemen aangelegd, maar nog nooit zo groot als in Almere. Als het complete nieuwe stadscentrum is voltooid, ligt er in totaal zo’n 8 kilometer buis in de grond.
Dat duurt echter nog wel zo’n drie jaar. Volgens woordvoerder P. Spek van de gemeente verdient het systeem zich in zo’n 25 jaar terug. Uniek aan het systeem in Almere is bovendien dat ook de prullenbakken op straat in het winkelhart erop zijn aangesloten. Dat gaat via een kleinere maat buis, die tegelijk als buffer fungeert.