Een metselaar wil graag meters maken en jaagt soms de timmerman op, die hem maar net voor kan blijven. Die irritatie inspireerde ex-uitvoerder en timmerman L. Neefjes tot de optopklos. Een eenvoudig hulpmiddel waarmee het stellen van metselprofielen ook op niet uitgehard metselwerk een kwestie van seconden is.
Bij het aanbrengen van één metselprofiel voor het optoppen zijn twee man al gauw vier minuten aan het werk. En dan moet alles meezitten. Het tweetal moet eerst een klis (plaatje hechthout) zagen, de haspel uitrollen om met de boormachine een paar gaten in de klis te kunnen boren om tot slot de klis met veerpluggen te kunnen bevestigen. Bij ongelijk opgaand metselwerk moet er een dubbele klis worden aangebracht. Kortom, een arbeidsintensieve bezigheid.
Met het gebruik van de optopklos heeft de timmerman in 20 seconden een klos aan de muur bevestigd die het metselprofiel beter steunt en die ook in vers metselwerk is aan te brengen.
Uitschuifbare beugel
De optopklos die Neefjes bedacht, bestaat uit een U-vormige uitschuifbare beugel van gegalvaniseerd staal met daartussen een houten klos. De uiteinden van de beugel worden in de stootvoegen gestoken. De houten klos zit in de beugel vast met een draadeind dat dwars door de houten klos steekt.
Aan één zijde is het draadeinde op de beugel gelast, aan de andere zijde steekt het door het verschuifbare deel van het staal. Op dat deel van het draadeinde zit een moer waarmee de beugel groter en kleiner kan worden gemaakt. Door de moer een paar slagen te geven met een sleutel, klemt de optopklos zich vast om de baksteen.
Neefjes heeft de lippen van de beugel die de metselsteen omklemt 2 centimeter laten uitsteken, omdat dit doorgaans ook de diepte is waarop de metselaars de voegen uitkrabben. Die 2 centimeter blijkt meer dan voldoende om de optopklos muurvast te zetten. Door de 2 centimeter diepe grip op de steen kan deze niet beschadigen. Neefjes heeft de stevigheid van de klos getest en met een belasting van ruim 50 kilogram was er nog steeds geen beweging in te krijgen.
Om de optopklos vast te zetten, is dus niet meer dan een sleutel nodig. De besparing die het gebruik van de optopklos mogelijk maakt, is aanzienlijk. Neefjes heeft een berekening gemaakt van de besparing op de factor arbeid die mogelijk zou zijn geweest bij een van zijn laatste werken, een nieuwbouwproject van zeventig woningen. De nieuwbouw betrof zeven blokken, onderverdeeld in drie typen. In het hele project moesten twee timmermannen 330 keer voor het optoppen nieuwe profielen stellen. Daarmee waren zij 330 x 4 minuten = 22 uur per persoon, dus samen 44 uur bezig.
Vrije sector
Bij gebruik van de optopklos zouden die activiteiten ruim 3,5 uur in beslag hebben genomen (330 x 20 seconden x 2 personen). Een besparing dus op de factor arbeid van ruim 40 uur, bijna 12 procent minder arbeid en loonkosten.
In de vrije sectorbouw is de besparing nog groter. In tegenstelling tot de seriematige bouw worden de metselprofielen bij een vrijstaande woning doorgaans niet vastgezet met een ‘paddestoel’ aan het binnenblad, maar moeten de profielen naar twee kanten worden afgeschoord. Bij de gemiddelde vrijstaande woning kost het omhoog brengen van de profielen al gauw tien uur per woning. Met het gebruik van de optopklos zal niet meer dan een uur nodig zijn. Per profiel zijn dan wel drie klossen nodig, één voor het profiel zelf en twee klossen om de schoren in te bevestigen.
Onverslijtbaar
De optopklos zal, buiten de besparing op arbeid en loonkosten, vooral de irritatie en stress wegnemen die de timmerman voortdurend voelt omdat hij de metselaar vóór moet blijven. En dat is misschien nog belangrijker dan de besparing op de factor arbeid. De optopklos stelt de timmerman in staat om vlug te werken en de timmerman heeft niet het ongemak van het profiel dat weer eens van de klis afglijdt op de pas gemetselde muur. Omdat de optopklos is vervaardigd uit gegalvaniseerd staal, is hij onverslijtbaar. Alleen de houten klos binnenin zal zo nu en dan vervangen moeten worden. Bovendien kan de klos handig dienst doen wanneer tijdelijk iets aan de muur moet worden bevestigd.
De uitvinder van de optopklos onderzoekt thans de mogelijkheden van productie en distributie. Tekening van de optopklos.
- Bouw & Wonen Partners:
