Na de gasramp van 30 juli 2004 in Ghislenghien kreeg het Bouwunie-voorstel tot opmaak van een kadaster van de ondergrond (d.i. een databank met de juiste ligging van nutsleidingen) snel bijval. Drie jaar later is er op het terrein weinig veranderd. Wel zijn de eerste stappen gezet om gekende informatie over de ligging van de onder- en bovengrondse kabels en leidingen te centraliseren. Het federale KLIM (Kabel- en Leidingen Informatie Meldpunt) en het Vlaamse KLIP (Kabel- en Leiding Informatie Portaal) zijn beiden internettoepassingen (bereikbaar via een website). De aannemer die werken gaat uitvoeren, kan nu met één muisklik de liggingsplannen krijgen van de nutsbedrijven die al meewerken en die op die plaats kabels of leidingen in de grond hebben. Het verlost de aannemer van heel wat zoekwerk (wie heeft waar al dan niet een kabel of leiding liggen ?) en een administratieve papierwinkel om al deze plannen zelf op te vragen.
Bouwunie wijst er wel op dat dit maar een eerste stap is. De aannemers moeten nog altijd decimetersdikke plannen bekijken om na te gaan waar de kabels en leidingen gelegen zijn. Bovendien is deze informatie niet altijd correct en zeker niet volledig. Er moet daarnaast dringend werk gemaakt worden van een regelgevend kader dat alle beheerders van ondergrondse infrastructuur verplicht om mee te werken én dat de aansprakelijkheden van alle partijen duidelijk afbakent. Er is momenteel wel een decreet in de maak dat dit zal regelen. Ook de noodzakelijke afstemming of integratie van KLIP met KLIM en andere gelijkaardige initiatieven is nog niet gerealiseerd.
Ondertussen blijft Bouwunie pleiten voor de opmaak van een kadaster van de ondergrond met duidelijke, correcte en volledige informatie van álle kabel- en leidingbeheerders op één website. Enkel dan weet de aannemer welke kabels en leidingen waar precies in de grond zitten.
De ondergrond zit vol met kabels en leidingen van nutsbedrijven: gas, elektriciteit, telecommunicatie, kabeltelevisie, water. Aannemers en bouwbedrijven die beginnen graven, lopen veel kans schade aan te richten waarvoor ze aansprakelijk gesteld kunnen worden. Sinds de ramp van Ghislenghien weten we hoe catastrofaal de gevolgen kunnen zijn. Op kleinere schaal zijn er dagelijks incidenten met vervelende hinder: een dag geen water of geen telefoon. Niemand heeft momenteel een volledig overzicht van alle kabels en leidingen die in de grond zitten en wie daarvan eigenaar is. Om te weten waar er kabels liggen, moet de aannemer in principe bij de gemeente een lijst aanvragen van de nutsbedrijven. Dan moet hij alle nutsbedrijven aanschrijven met de vraag een plan op te sturen. Sommige sturen dit op, andere vragen om dit bij hen te komen raadplegen tenzij de aannemer een vergoeding betaalt. Sommige antwoorden niet. Het resultaat is een onwerkbaar dikke stapel plannen.
Bouwunie is vragende partij om alle info over kabels en leidingen op digitale kaarten samen te brengen en via het internet beschikbaar te stellen. Aan dat ideaal wordt gewerkt maar het zal pas over tien jaar klaar zijn.
Ondertussen zijn er van overheidswege twee initiatieven om alvast de aanvraag van de plannen te vergemakkelijken. KLIM, het federaal Kabel- en Leiding Informatie Meldpunt, een initiatief van minister
Marc Verwhilgen (website https://www.klim-cicc.be ) is het meldpunt voor wie werken wil uitvoeren in de nabijheid van gasleidingen en hoogspanningsleidingen. FETRAPI (Federatie van Transporteurs door middel van Pipeline) en Elia (beheerder van het hoogspanningsnet), wiens transportleidingen onder de federale bevoegdheid vallen, werken hieraan mee. KLIM slaat op het volledige Belgische grondgebied.
Op Vlaams niveau is er het initiatief van minister-president Kris Peeters: KLIP (centrale planaanvraagmodule Vlaanderen op website www.klip.be). Het KLIP richt zich tot alle kabel- en leidingbeheerders in Vlaanderen. Nog niet alle 300 kabel- en leidingbeheerders zijn toegetreden tot het systeem.
Bouwunie is uiteraard tevreden met deze initiatieven, maar het is onvoldoende en geeft voorlopig geen rechtszekerheid aan de aannemers. Er is dringend nood aan één overkoepelende website die juridische zekerheid geeft. Het laatste waar nu nood aan is, is het bestaan van verschillende webapplicaties naast elkaar waardoor de aannemer verplicht wordt naar meerdere websites te surfen om de informatie te bekomen. Naast de initiatieven van KLIP en KLIM, bestaan er ook nog particuliere initiatieven van nutsbedrijven, zoals van PIDPA, Interelectra, AWW, Eandis,…
Het vergemakkelijken van de planaanvragen is een essentiële, maar slechts eerste stap om het probleem op te lossen. Ook na de integratie van KLIP en KLIM moet de aannemer nog altijd decimeters plannen doorworstelen, wordt hij geconfronteerd met kabels of leidingen waarvan hij de herkomst niet kent, heeft hij te weinig plaats in de ondergrond om veilig te kunnen werken, is er onduidelijkheid over welke leidingen nog in dienst zijn en welke niet, enzovoort.
Een verontrustende tendens is dat bepaalde nutsmaatschappijen menen dat de aannemers zelf hun plannen moeten afprinten, i.p.v. ze hen op te sturen. Wanneer aannemers verplicht worden naar verschillende websites te surfen en daar zelf de plannen te downloaden en af te printen, zijn we ver van huis. Dit zal ontzettend veel tijd en geld kosten. Pas wanneer alle informatie op één website elektronisch wordt aangeboden, is dit interessant.
Het actieplan van Bouwunie om het aantal schadegevallen te doen dalen, blijft nog altijd actueel:
- Eén aanspreekpunt voor de aannemers om te weten wie waar welke ondergrondse nutsinfrastructuur heeft liggen. Met KLIP en KLIM werden de eerste stappen gezet.
- Digitaal aanvragen van de liggingsplannen die dan binnen de 48 uren worden opgestuurd door de nutsmaatschappijen.
- Nutsmaatschappijen die niet aangesproken werden of die nalaten hun plannen op te sturen, doen dit op eigen risico.
- Liggingsplannen worden altijd gratis opgestuurd aan de aannemers.
- Aanwijzing geven van de ligging van de huisaansluitingen via een plaatje aan de huisgevel.
- Bescherming van de kabels via bv. afdekpannetjes.
- Wegnemen van verlaten leidingen.
Op de langere termijn vraagt Bouwunie werk te maken van volgende punten :
- Uniforme registratie van de nutsinfrastructuur in het GRB (Grootschalig Referentiebestand).
- Verplichte medewerking van alle nutsbedrijven.
- Correcte plannen met een minimaal voorbehoud.
- Eén plan waarop alle nutsinfrastructuur werd ingetekend.
- Bouw & Wonen Partners:
