De ‘Week van de FairTrade’ loopt bijna op zijn einde, terwijl de ‘Week van het bos’ net begint. Zowel het concept van eerlijke handel als het bosweek-thema ‘Iedereen welkom’ hebben een duidelijke link met de sociale component binnen het FSC systeem voor verantwoord bosbeheer. Hoe 'Fair' is de 'trade' in hout vandaag ?
FSC en FairTrade voor bosprojecten van lokale gemeenschappen
Tijdens de ‘Week van de Fair Trade’ heeft FSC België dagelijks een FSC gecertificeerd bosproject uit het globale Zuiden in de kijker gezet op haar website. Hoewel 80% van de bossen wereldwijd in handen van overheden zijn, groeit de oppervlakte bos in handen van lokale gemeenschappen geleidelijk. Het behalen van een FSC boscertificaat voor lokale of inheemse gemeenschappen – zeker in tropische landen – is uiteraard een hele uitdaging, maar gelukkig zijn er steeds meer concrete voorbeelden. Sinds 2007 werkt FSC nauw samen met de Fairtrade Labeling Organizations International (FLO), om lokale gemeenschappen op een vlotte manier zowel een Fairtrade als een FSC label te laten behalen, en deze aanpak begint vruchten af te werpen.
De sociale impact van FSC boscertificering
Ook wanneer bossen niet in handen zijn van de lokale bevolking, maar eigendom zijn van overheden en/of in beheer zijn door privébedrijven heeft FSC certificering een belangrijke impact op sociaal vlak. FSC gecertificeerde bosbeheerders moeten de rechten van de lokale bevolking respecteren, ook wanneer het gaat om niet-wettelijke traditionele gebruiksrechten. De baten van het bosbeheer moeten bovendien ook deels ten goede komen aan de lokale bevolking, en het bosbeheer moet kansen bieden op tewerkstelling (met correcte arbeidsvoorwaarden, opleidingsmogelijk-heden en veiligheid). Cruciaal hierbij is dat de bosbeheerder een correcte dialoog aangaat met de lokale bevolking (en met andere belanghebbenden), en hen inspraak geeft in zijn bosbeheer. Vanzelfsprekend is dit geen eenvoudige opdracht, al zeker niet in complexe regio’s. Ook in onze Europese boscontext mogen we de ‘sociale bosfunctie’ echter niet verwaarlozen: onze bossen hebben naast een socio-economische functie (tewerkstelling), ook een heel belangrijke rol op vlak van recreatie. Het thema ‘Iedereen Welkom’ van de ‘Week van het bos 2012’ geeft hier dit jaar extra aandacht aan.
FSC boscertificering als ‘tool’ in de bestrijding van armoede?
Meer dan 700 miljoen van ’s werelds armste mensen zijn op een of andere manier afhankelijk van bossen voor hun voortbestaan. Bizar genoeg leven deze mensen vaak in of rond bossen die ook economisch waardevol zijn, maar door slecht bosbeheer, een zwakke overheid en oneerlijke verdeling blijven ze in armoede. Een recent onderzoek van The Forest Initiative bevestigt dat FSC boscertificering, dankzij haar strenge sociale, economische en ecologische vereisten, reeds een impact heeft op de bestrijding van armoede, maar geeft ook aan dat verdere versterking (oa van lokale regelgeving en handhaving) wenselijk is.
Hoe ‘Fair’ is de ‘Trade’ in hout dan vandaag?
Bossen en hun behoud en verantwoorde beheer staan al decennia lang hoog op de politieke agenda, maar de problemen rond ontbossing en onverantwoord tot illegaal bosbeheer zijn helaas nog niet van de baan. Jaarlijks gaat nog 13 miljoen ha natuurlijk bos verloren (FAO), deels door druk vanuit de houtindustrie maar vooral door de honger naar landbouwgronden (landbouwgewassen, oliepalmen, veeteelt …). Corruptie en illegaliteit binnen de houtsector zorgen ervoor dat naar schatting 20 tot 40% van de totale industriële houtproductie wereldwijd uit illegale houtkap komt (UNECE). Initiatieven zoals FSC boscertificering proberen hiervoor een alternatief te zijn, door bosbeheer volgens strenge voorwaarden als een (economisch) realistisch te maken. Wat betreft de illegaliteit wordt ook veel verwacht van de zogenaamde EU Houtverordening (EU TImber Regulation) die vanaf maart 2013 de handel in illegaal hout op de Europese markt moet inperken. Een eerlijke handel in hout en houtproducten is dus helaas nog geen algemeenheid, maar een werk van lange duur...
- Bouw & Wonen Partners:
