Hoe wereldvreemd moet je zijn om dat allemaal als doordacht en toekomstgericht beleid te blijven verkopen? Ik citeer de redactionele opinie in De Morgen van 26 september: “Generaties lang heeft het ruimtelijk beleid - inclusief woonbonus - het verwerven van een grote, eigen woning in landelijk gebied gestimuleerd. Dat beleid is achterhaald. De meeste politici beseffen het, de meeste burgers ook. Laat het debat beginnen.” Mogen wij in dat debat alstublieft ook een stem hebben? Zullen we dan meteen beginnen met de vraag naar intellectuele eerlijkheid.
Als u investeert in een levensdroom voor de komende 20, 25 of 30 jaar, heeft u dan niet graag àlle gegevens en objectieve cijfers naast mekaar? Dat, als er dan toch subsidies komen, die voor alle energiezuinige systemen moeten gelden, zeker als die u een pak minder kosten? Wij hebben de geothermie als goedkopere en efficiëntere oplossing voor nieuwbouw voorgesteld. Daar ga ik niet in detail op terugkomen. Maar we kunnen alleen vaststellen dat overheden en stedenbouwkundige diensten eenzijdig passiefbouw blijven promoten en bouwheren aan het handje leiden.
We weten wel hoe dat komt. De overheid is gezwicht voor de lobby van materiaalproducenten die ons wijsmaken dat passiefbouw de toekomst is. Dat je moet isoleren en luchtdicht bouwen tot je erbij stikt. En vervolgens dure systemen moet plaatsen om dat te voorkomen. Dat onze beleidsmakers echt niet weten van welk hout pijlen maken, bewijzen ze met onzinnige dingen als ‘bijna-energieneutraal’. Zoals ze ook uitblinken in bijna-maatregelen en bijna-visie, als je kijkt wat er met de zonnepanelen is gebeurd.
Ik gun iedereen zijn deel van de koek. Dat iedereen passief bouwt die dat wil en financieel kan. Maar dit gaat niet enkel over uw bouwbudget. Dit gaat over veel belastinggeld dat wordt gebruikt om te pronken met passiefscholen en passiefkantoren voor openbare diensten die onnodig duur zijn. En dan heb ik het nog niet over de milieu-impact van de ontginning, productie en transport van al die tonnen isolatie en ander materiaal.
Ik doe een laatste oproep naar neutraliteit en objectiviteit. Laat de bouwheer in alle vrijheid een geïnformeerde keuze maken. Veel illusies maak ik me niet. De luis zit diep in de pels van het systeem en gedijt er prima. Het enige hoopgevende is de mondigheid van de burger. Laat uw stem horen. Wees kritisch. Vraag aan uw architect alternatieve mogelijkheden. Sommige lezers zullen denken dat ik als geothermiespecialist hierbij enkel garen spin uit commercieel motief. Ik betreur dat, maar ga me niet uitputten in rechtvaardigingen. Ik kan u maar één ding meegeven: zoals de zaken er nu voor staan, passeren enkel de materiaalproducenten langs de kassa, en u en ik betalen het gelag.
Jean-Marie Plasschaert is Burgerlijk Ingenieur Bouwkunde en realiseerde meer dan 1.000 woningen volgens verschillende methodes, van traditioneel tot passief. Vanuit die enorme ervaring wil hij op het vlak van duurzaam bouwen enkele mythes doorprikken en de wetenschappelijke objectiviteit opnieuw laten zegevieren.
