Bruikbare baksteen uit brokken metselwerk

Tien bedrijven gaan het TNO-concept Kringbouw op pilot-schaal uitvoeren. Kringbouw heeft tot doel om op een duurzame manier bouwstoffen te produceren uit bouw- en sloopafval (BSA).

Wienerberger gaat als een van de participerende bedrijven naar verwachting al dit jaar brokken metselwerk recyclen tot bruikbare bakstenen.

Minder stortafval en vermindering van gebruik en winning van oppervlaktedelfstoffen. Dat is het doel van het initiatief van TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie (TNO-MEP) in Apeldoorn. Het concept voorziet in de ontleding van beton- en metselwerkpuin door middel van thermische processen in de oorspronkelijke componenten baksteen, grind, zand en cementsteen. Volgens ir. J.P.Brouwer, onderzoeker van TNO-MEP, is het nieuwe aspect van het concept de ‘volledige recycling van oud beton’ in plaats van het bestaande hergebruik van beton in de vorm van granulaat of toeslagstof. “In het laatste geval komt het beton weliswaar weer terug in nieuw beton, maar van een kringloop is nog niet echt sprake”, aldus Brouwer. Door de verhitting van het BSA tot ongeveer 500 graden Celsius is het echter volgens Brouwer wel mogelijk de cementfractie uit het beton te halen. “

Bindmiddel
De gewonnen cementsteen is niet geheel gelijkwaardig aan cement, maar heeft voldoende kwaliteit om als bindmiddel in een mengsel met cement te dienen.”
Het thermische proces werkt ook bij de recycling van bakstenen. Brouwer: “Hele bakstenen zijn terug te winnen door ze ‘thermische los te wrikken’ waarbij hele plakken mortel los komen.” Binnen het concept dient sloophout als brandbare fractie voor de verhitting. Op die manier is de kringloop gesloten en is het storten van BSA voor een deel te voorkomen. Hoewel hierover nog geen cijfers beschikbaar zijn, schat Brouwer dat de te storten hoeveelheid bouw- en sloopafval terug te dringen is van circa 10 tot minder dan 5 procent. Vorig jaar rondde TNO-MEP de eerste fase van het Kringbouw af met een haalbaarheidsonderzoek.
De haalbaarheid werd positief beoordeeld; zeker wanneer volgens TNO-MEP de huidige afzet van puingranulaten als wegfunderingsmateriaal zal afnemen.

Fase 2
Op grond van het haalbaarheidsonderzoek heeft een tiental bedrijven uit de bouwketen besloten om fase 2 op te starten. Alle bedrijven zullen met een looptijd van 3 jaar een deel van het kringbouwproces op pilotschaal beproeven.
Zo zal Bentum Recycling Centrale een teerhoudend asfaltgranulaatmachine aanpassen voor het ontleden van beton, en Wienerberger Bricks dit jaar nog brokken metselwerk recyclen. TNO, TU Delft, KEMA en Intron voeren ondersteunend onderzoek uit.