Algemeen

Bouwbarometer gaat licht in het rood

De bouwbarometer die Bouwunie elk kwartaal publiceert, daalt in het eerste kwartaal van 2011 licht tot 99,9 punten. Deze score geeft aan dat de algemene conjunctuursituatie voor de Vlaamse bouwkmo nog niet verbetert maar integendeel zelfs iets verslechtert. Positief evoluerende deelindices zijn het verwachte werkvolume (+1,7 indexpunten) en de algemene tevredenheid van de ondernemers met de economie (+1,2) en het eigen bedrijf (+0,5). Negatief evoluerende deelindices zijn het actuele werkvolume (-2,7 indexpunten) en de actuele en verwachte prijzen (respectievelijk -3,1 en -1,2).

36% van de Vlaamse bouwkmo heeft nu meer werk dan in het vierde kwartaal van het jaar. 26% heeft minder om handen. Dat is slechter dan in het vorige kwartaal toen 38% meer en 20% minder werk had. En ook minder goed dan verwacht. In het vierde kwartaal verwachtte slechts 14% nu minder werk te hebben en het zijn er uiteindelijk een pak meer.
De verwachtingen zijn nu wel hoger gespannen. Maar liefst 40% van de Vlaamse bouwkmo denkt in de lentemaanden meer werk te hebben. 13% verwacht minder opdrachten.

Een opsplitsing naar deelsegment maakt duidelijk dat de ruwbouwaannemers nu verhoudingsgewijs meer werk hebben en in verhouding minder gunstige vooruitzichten hebben, terwijl de bouwbedrijven die actief zijn in de afwerking (schrijnwerkers, schilders, …) nu wat minder werk maar in verhouding betere vooruitzichten hebben.

Het orderboekje van de Vlaamse bouwkmo is beter gevuld dan in het vorige kwartaal.



Nieuwbouw woningen

De relancemaatregelen hebben de bouw van nieuwe woningen in 2010 duidelijk ondersteund. Deze maatregelen zijn nu afgelopen en hun effect is aan het uitdoven. De nieuwbouw van woningen zal een logische dip moeten ondergaan om daarna naar het “normale” niveau te gaan. Deze evolutie wordt weerspiegeld in het aantal afgeleverde vergunningen voor de bouw van nieuwe woningen. Na een grote toename in de laatste maanden van 2009 en de eerste van 2010 omwille van de relancemaatregelen volgde onmiddellijk een daling in de volgende maanden. Dit vertaalt zich in nu meer projecten in uitvoering maar minder in de verdere toekomst.
In de toekomst zal in dit marktsegment sloop en heropbouw aan belang winnen (omwille van schaarsere nieuwe bouwgronden en de belangrijke voordelen van inbreiding).

Renovatie woningen

De renovatie van woningen is een stabielere markt. Vooral energiebesparende ingrepen blijven het goed doen. Meer mensen kiezen de jongste jaren voor aankoop en renovatie i.p.v. nieuwbouw (omwille van kostprijs en plaats). Nu de verlaagde btw op renovatiewerken definitief gemaakt is, valt ook deze onzekerheid weg en kan dit marktsegment op zijn elan voortgaan.

De projectmarkt (kantoorgebouwen, winkels, …) moet het van de heropleving van de economie hebben. Het herstel is er maar verloopt toch langzamer dan aanvankelijk gedacht. De hoge inflatie en energieprijzen kunnen de positieve vooruitzichten aantasten en de investeringsbereidheid van de bedrijven aantasten.

Wat de overheidsinvesteringen betreft, zijn de vooruitzichten wat dubbel. In de aanloop naar de verkiezingen van 2012 schakelen de gemeenten traditioneel hun investeringen in een hogere versnelling. Maar alle andere overheden moeten besparen…

De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, zijn volgens 33% van de bouwbedrijven gedaald. Slechts 17% ziet hierin een verandering ten goede komen terwijl 22% een verdere verslechtering van de prijzen verwacht. Ter vergelijking: in het vorige kwartaal gaf 23% aan dat de prijzen dalen en verwachtte 14% een verdere afglijding.
Slechts 53% van de bouwbedrijven geeft aan dat de huidige prijzen winstgevend zijn. Dat zijn er minder dan in het voorgaande kwartaal (t.w. 57%) en dus nog altijd ruim onvoldoende.
Ondertussen kampt 30% van de bouwbedrijven met meer laattijdige betalingen (dat zijn er iets minder dan in het vorige kwartaal) en ervaart 34% meer oneerlijke concurrentie (dat zijn er iets meer dan in het vorige kwartaal). Dit zijn traditionele pijnpunten voor de bouwsector en deze deelindices noteren traditiegetrouw ruim onder de 100 indexpunten.

De stijgende prijzen van grondstoffen en energie kunnen de winstgevendheid van de bouwbedrijven aantasten. Logischerwijze volgen de verkoopprijzen wanneer de grondstoffenprijzen stijgen. Maar die doorrekening verloopt niet lineair en duurt even. Dit vormt een probleem wanneer de klant geen prijsherziening aanvaardt.

De werkgelegenheid in de bouwsector heeft tijdens de crisis goed standgehouden. En ook nu zijn de vooruitzichten op bouwarbeidsmarktniveau gunstig. In die zin dat de aanwervingsbereidheid toeneemt. 13% van de Vlaamse bouwbedrijven heeft in de voorbije maanden aangeworven. 23% plant (verdere) aanwervingen. Anderzijds behoren de bouwberoepen nog altijd tot de knelpuntberoepen en dat zal zeker niet verbeteren als de economie herleeft.

Ondertussen is de tevredenheid van de bouwbedrijven met de economie in het algemeen een beetje toegenomen. Toch blijven de ontevredenen nog altijd in de meerderheid. Met het eigen bedrijf gaat het wel beter. Daarover is 81% van de ondernemers tevreden waarvan 57% echt uitgesproken positief.
Build for Life