Prachtige make-over voor school ‘De Vogelzang’

In de kleuter- en basis- en secundaire school De Vogelzang in Gent Oostakker genieten 400 schoolkinderen sinds 1 september 2016 van hun nieuwe, duurzame schoolgebouw dankzij het privaat-publieke initiatief “Scholen Van Morgen”. Alle verouderde paviljoenen en containerklassen ruimden plaats voor een nieuwbouw van ruim 3.000 m². Het nieuwe gebouw bestaat uit 7 klassen voor kleuteronderwijs, 16 klassen voor lager onderwijs, een overdekte fietsenstalling en een splinternieuwe refter en sportzaal. De vorm van de nieuwbouw in combinatie met de bestaande gebouwen, verdeelt de campus in drie verschillende speelplaatsen voor de kleuters, lagere en toekomstige secundaire klassen. Voor het ontwerp weerhield Planomatic - Radermacher & Schoffers Architekten een inplanting aan de straatzijde maar met een dwarse schakeling van de bouwvolumes en bescheiden bouwhoogten, waardoor de nieuwbouw zich uitstekend inpast in zijn omgeving. Het nieuwe gebouw combineert een rationele bouwopzet met een dynamische uitstraling. Deze krijgt nog het beste vorm in de indrukwekkende uitkraging van één van de klassenvleugels, die als een signaal fungeert naar de hoofdinkom. Er werd gekozen voor een beperkt en duurzaam materialenpakket waaronder het strekmetalen plafond van Hunter Douglas voor de overdekte speelplaats en inkom van de kleuterafdeling. Deze toepassing versterkt de strak moderne uitstraling het gebouw.

De school te Oostakker kon deze vernieuwing meer dan ooit gebruiken. Het merendeel van de gebouwen was namelijk in slechte staat, met een gebrek aan comfort en gebruiksgemak als gevolg. De school kende de afgelopen jaren een flinke groei in aantal leerlingen, waardoor de refter en turnzaal te klein – en hierdoor ook onveilig – werden bevonden. Bovendien moesten veel kinderen les volgen in kale containers wegens plaatsgebrek in lokalen.

Een dynamische uitstraling met beperkt materialenpakket

Voor de bouw van het nieuwe gebouw koos het architectenbureau voor een beperkt en duurzaam materialenpakket. De gevel kreeg vorm in een wit gekaleide gevelsteen die de massiefbouw opzet onderlijnt. Hier en daar wordt deze onderbroken door een ritmische aaneenschakeling van prefab betonnen zuilen. De afzonderlijke ingangen van de school zijn als het ware uitgesneden in het gebouw en herkenbaar dankzij de fel geel gekleurde gevelpanelen. Het geheel van volumewerking en materialen zorgt voor een dynamische uitstraling.

Hunter Douglas leverde het strekmetalen plafond voor de overdekte speelplaats en fietsenstalling en voor de inkom van de kleuterafdeling. Het plafond is voorzien van rails met een U-vormig profiel met de opening aan de onderkant. Panelen worden eenvoudig ingeklikt en extra bevestigd met een schroef.

“We kozen voor deze Hunter Douglas toepassing omdat het strekmetaal van het plafond ook gebruikt werd voor het buitenhekwerk en afschermingen en zo bijdraagt aan een eenvormige esthetische uitstraling. De transparantie van het strekmetaal laat toe om de verlichtingsarmaturen volledig onzichtbaar in te werken boven het plafond. De verlichting schijnt erdoor en het plafond blijft een strak geheel.”, aldus Lucien Kahane, architect Planomatic.

Eén met de omgeving

Bij het ontwerp van de nieuwbouw werd sterk rekening gehouden met de stedenbouwkundige context. Opdat het nieuwe schoolgebouw van De Vogelzang past in de omgeving van het randstedelijke Oostakker, hield men zich onder meer aan bescheiden bouwhoogten. Er werd ook ruimte vrijgemaakt om de verkeersbewegingen in en rond de school in goede banen te leiden. Zo werd de inkom van de kleuters gescheiden van de inkom van de lagere school, met een grotere spreiding van de verkeerslast als gevolg. De nieuwe voorpleinen maken toe dat het afzetten en ophalen van de kinderen nu veiliger en comfortabeler kan verlopen.

Optimale indeling

Als instapafdeling van de school, zijn de kleuterklassen een belangrijke blikvanger. Daarom is de kleuterafdeling gelegen op de hoek van beide straten waar het schooldomein aan grenst. Dankzij de dwarse inplanting van de klassenvleugels, genieten de meeste klassen van een gunstige oost- of westoriëntatie.

De centraal gelegen hoofdingang van de school is aan de voor- en achterzijde voorzien van glas, met een volledig uitzicht over de achterzijde van de schoolcampus. De turnzaal heeft een eigen inkom die gemakkelijk kan worden afgesloten van de rest van de school en die vlot bereikbaar is vanop de openbare ruimte en de parking, zodat derden er gebruik van kunnen maken. De refter doet dienst als centrale ontmoetingsplek voor de kleuter- en lagere klassen. Ook de parking is veilig en toegankelijk gelegen.

Verder is er rekening gehouden met de mogelijkheid om de school in de toekomst nog verder uit te breiden, door aan de achterzijde de nodige ruimte te vrijwaren. Dit grasveld achter de school doet momenteel dienst als terrein voor outdoor activiteiten.

Bij slecht weer kunnen de leerlingen schuilen onder de overdekte speelplaats die opgetrokken is in een lichte staalstructuur en de nodige beschutting biedt tegen regen en wind.

Aandacht voor duurzaamheid

Ten slotte ging er veel aandacht naar het gebruik van duurzame materialen en bouwoplossingen voor de bouw van De Vogelzang. Zoals het groendak op de kleuterafdeling dat bijdraagt aan het beheer van het regenwater. Het regenwater van de overige daken wordt opgevangen en hergebruikt voor de sanitaire voorzieningen in de school. Het gebouw is energiezuinig (E-peil van 63) opgevat. Hieraan dragen onder meer de grote isolatiedikten, het ventilatiesysteem met warmterecuperatie en de dimbare verlichting bij.

In samenwerking met de groendienst van Stad Gent zijn twee waardevolle bomen op de site behouden: een ceder en een oude beuk. Alle overige bomen zijn nieuwe bomen met kleurrijke bloesems. De nieuwe bomen bakenen de buitenruimten af en staan in harmonie met de architectuur van het gebouw. Daarnaast zijn er nog hagen, groenperken en zitbanken ingeplant als buffer naar de buren, om speelplaatsen af te bakenen of om openbare plekken te creëren .