Keukens

Ergonomie is meer dan de werkhoogte

Ergonomie is meer dan de werkhoogte
Ergonomie omschrijft de aanpassing van de werkomstandigheden aan de aard van de begrenzingen van de mens. Apparaten, installaties, gereedschappen en machines worden zo ontworpen dat de mens er het gemakkelijkst mee kan omgaan. Eigenlijk gaat het om het verbeteren van de werkomstandigheden op elke werkplek. De keuken is ook een werkplek. Toch wordt daar de betekenis van ergonomie vaak beperkt tot de keuze van de juiste werkhoogte. Maar bij de vormgeving van een ergonomisch optimaal ontworpen keuken moet met veel meer aspecten rekening worden gehouden. De individuele grootte van de mens is een belangrijke factor, maar het soort werkzaamheden en de manier waarop men gewend is die te verrichten zijn ook essentieel. Want de merkbare voordelen ervaart u iedere dag opnieuw.

Lichamelijke belasting

Zoals elke arbeid kan ook het werk in de keuken een lichamelijke belasting worden, vooral als het werken tot een verkeerde lichaamshouding leidt of als men gedurende langere tijd dezelfde bewegingen moet maken. Daarom moet er bij het keukenontwerp beslist rekening worden gehouden met individuele voorkeuren en gewoontes bij het koken. Als u bijvoorbeeld veel verse ingrediënten verwerkt, heeft u behoefte aan ruimte voor het snijden en verder voorbewerken. Als u de oven veel gebruikt, zult u merken hoe prettig het is als de oven op uw armhoogte is ingebouwd. Zelfs de keuze tussen gesloten hoge kasten en open rekken is niet alleen een kwestie van smaak: wie veel en graag kookt wil graag vaak gebruikte ingrediënten, keukenmaterialen en bestek voor het grijpen hebben zonder telkens deuren te moeten openen en sluiten.

Lichaamshouding

In principe verdient een rechte of licht gebogen lichaamshouding, die de wervelkolom weinig belast, de voorkeur. Bij inspannend werk, zoals het kneden van deeg, moeten de armen licht benedenwaarts gebogen zijn. Bij activiteiten van de fijne motoriek, zoals het schoonmaken van groente, zijn de armen sterker gebogen. Om een rugbelastende werkhouding te vermijden is een zitplaats voor het werk ideaal. Om bij staand werk de houding af te wisselen en daarmee de benen en de rug te ontlasten, zijn er hoge krukken of hulpmiddelen die het staan vergemakkelijken.

Werkhoogte

In het algemeen worden tegenwoordig werkhoogtes tussen 85 cm en 95 cm als optimaal gezien. De hoogte van het werkblad moet echter altijd worden afgestemd op de persoon die het werkblad het meest gebruikt. Daarom biedt SieMatic de mogelijkheid om de werkhoogte optimaal aan te passen aan de individuele behoefte, met een marge van 79 tot 106 cm. Er wordt vaak voorgesteld het spoelgedeelte te verhogen maar het fornuisgedeelte juist te verlagen. Daarbij moet echter met het een en ander rekening worden gehouden.

Het verlagen of verhogen van deze gedeelten onderbreekt een doorlopende werkhoogte, wat vooral op een kleiner werkoppervlak ongunstig is. Ook uit het oogpunt van veiligheid is het aan te raden links en rechts naast het kookgedeelte minstens 30 cm van het werkblad op hetzelfde niveau te laten, om bijvoorbeeld een overkokende pan snel en zonder gevaar van de kookzone te kunnen trekken. Hoe zinvol een verlaagd fornuis voor het roeren in een hoge pan ook mag zijn, bij het braden in een pan vervalt dit voordeel. En wat het verhoogde spoelgedeelte betreft: sinds de uitvinding van de vaatwasser is de werktijd aan de spoelbak drastisch verminderd.

Werkzone

Bij een gemiddelde keukengrootte van 11 vierkante meter verdienen een efficiënte inrichting en structurering van de afzonderlijke werkgebieden bijzondere aandacht. Vaak gebruikt keukengerei dient direct onder handbereik te worden opgeborgen. Andere voorwerpen mogen de werkplek niet nodeloos verkleinen. Nuttige hulpmiddelen hiervoor zijn bijvoorbeeld de door SieMatic ontwikkelde doordachte systemen voor wand- en nisbenutting. Verbeteringen kunnen ook worden bereikt door de diepte van het werkblad. Dieptes tot 70 cm bieden de mogelijkheid apparaten tegen de niswand te plaatsen waardoor ze niet storend in de ruimte staan. Bovendien vergroot het inzetten van diepere werkbladen de vrije ruimte rond het hoofd ter hoogte van de bovenkasten.

Ook interessant