Dit heet off-grid wonen, ofwel “van het net”. Wanneer je off-grid bent, dan woon je onafhankelijk van het energie- en waternet. In dit artikel leggen we uit wat dit precies inhoudt en hoe je eventueel zelf gedeeltelijk, of geheel off-grid kan wonen.
Zelfvoorzienend met wel of geen aansluiting
Je kunt op verschillende manieren off-grid wonen. Ten eerste kun je eenvoudig de mogelijkheid tot stroom en water niet benutten en (zoveel mogelijk) zelf hierin voorzien. Dit kan eventueel aangevuld worden met de aansluiting, zoals bijvoorbeeld een woning met zonnepanelen die toch ook stroom van het net gebruikt wanneer er niet genoeg zon is, of het opvangen van regenwater enkel om de tuin te besproeien.Een tweede optie is om volledig zonder reguliere aansluitingen te wonen, dus zonder aansluiting op het elektriciteitsnetwerk of watervoorziening. Hierbij zul je dus voor beide voorzieningen een eigen alternatief moeten hebben. Mogelijkheden voor deze manier zijn er maar weinig in Nederland, vrijwel elke woning is aangesloten met de nutsvoorzieningen van water en elektriciteit.
Zelf in water voorzien
Bij ons regent het nogal vaak, gemiddeld ongeveer 800 millimeter per jaar. Als je het meeste van deze neerslag op een goede manier opvangt, zuivert en opslaat, dan kom je al een heel eind. Via het dak of een terras kan het water naar een tank geloosd worden en zo het interne waternetwerk binnenkomen.Ook kun je voor water een bron slaan, of het water uit een rivier zuiveren. Deze opties zijn in Nederland echter wat lastiger, aangezien het oppervlakte water in Nederland vrijwel overal erg vervuild is. Regenwater kan met een goede filter tot zelfs drinkwater worden gemaakt en dus ook voor de douche en andere water benodigdheden kunnen worden gebruikt.
Vanuit de regentank wordt het water vervolgens in het woning verspreid. Heb je een groter waternetwerk in je woning, dan is een hydrofoorpomp handig om de waterdruk constant te houden. Ook wil je uiteraard zo zuinig mogelijk met het water omgaan, door kort te douchen en niet onnodig water te verspillen. Water dat is gebruikt voor de afwas of het douchen kan opgevangen worden en nogmaals gebruikt worden om het toilet door te spoelen.
Uiteraard moet je ook aan de afvoer van het water denken, zeker het grijs- en rioolwater. Hier is ook weer een filtratiesysteem nodig, een sanibroyeur voor het wegpompen en vervolgens een afwatering voor al het water. Hiernaast kun je gaan voor een composttoilet, en bij het douchen en afwassen zorgen dat je puur biologisch afbreekbare zeep gebruikt, daarmee kan het water gewoon terug de grond in.
Zelf in energie voorzien
Naast water voor drinken en sanitair, hebben we energie nodig voor warmte, licht en eventueel (elektrische) apparaten. Energie kan uit verschillende bronnen komen en het gaat er dus om waarmee je dit opwekt, hoe je het opslaat en vervolgens hoe je het verbruikt. In Nederland zijn we gewend met aardgas te verwarmen en te koken, maar dit zal vanaf 2050 compleet verdwijnen.Elektriciteit is daarmee de voor de hand liggende energie, welke opgewekt kan worden met bijvoorbeeld zonnepanelen, windturbines, biogas en waterkracht en dan opgeslagen in batterijen of gelijk verbruikt worden. Bijvoorbeeld om de woning te verwarmen via een warmtepomp in combinatie met goede isolatie, of de verlichting en apparaten van stroom te voorzien. Hoeveel stroom je opwekt bepaald uiteraard hoeveel je kunt verbruiken.
Naast elektriciteit kun je ook denken aan draagbare gas tanks voor bijvoorbeeld een gasfornuis of een simpele houtkachel die het huis verwarmt en waarop ook gekookt kan worden. De warmte van de zon kan ook gebruikt worden om direct water voor douchen en wassen te verwarmen.
De weg naar zelfvoorzienend wonen
Off-grid gaan gebeurt niet van de ene dag op de andere. De woning zal erop aangepast moeten worden om over het algemeen minder te verbruiken. Energiezuinige apparaten, degelijke isolatie, slimme aanpassingen en een levensstijl met minder verspilling zitten op de goede weg.Met het veranderende klimaat en energierekeningen die een stijgende lijn laten zien is het een steeds aantrekkelijker idee om van de algemene nutsvoorzieningen af te stappen. Uiteraard hoef je het daar niet bij te laten. Om verder de weg naar complete zelfvoorzienendheid te bewandelen kun je kijken naar het verbouwen van je eigen groenten en fruit, het houden van kippen voor eieren en vlees, compostering en creatieve afvalverwerking en allerhande ambachten zoals breien en meubelmaken.
