Challenging Modernism: zo kan Passage 44 er binnenkort uitzien

Op initiatief van a2o architecten, WDJA (NL), Multiple, WIT en Koen Van Synghel ging een groep van 21 internationale ontwerpers op zoek naar een duurzame toekomst voor de Brusselse Passage 44, een modernistisch meesterwerk dat haar oorspronkelijke functionaliteit heeft verloren. Vrijdag werd het programma afgesloten met de voorstelling van de mogelijke plannen voor Passage 44. De ontwerpen houden rekening met het tijd- en ruimtegebruik en de ecologische impact.

Brussel en het modernisme

Brussel barst van de intrigerende, visionaire meesterwerken met geometrische structuren. Tegelijk worden modernistische gebouwen vaak stiefmoederlijk behandeld en lijken ze voor veel betrokken stakeholders vooral te staan voor betonrot en stedelijke verloedering.

Het is in deze context dat de internationale groep van ontwerpers aan de slag ging. Ze daagden de principes van deze architecturale stijl die de tweede helft van de 20ste eeuw domineerde, uit. Hoe kan een dergelijk patrimonium bewaard worden zonder af te stappen van haar uitgangspunten? Drie verschillende groepen architecten gingen met deze uitdaging aan de slag door deze te koppelen aan de nood aan duurzame groei van steden in de 21ste eeuw.

Voorstelling van de projecten

Het eerste team onderzoekt hoe de oorspronkelijke architecten modernistische concepten hebben toegepast om toenmalige crisissen te bestrijden. Ze gingen in het bijzonder na hoe deze concepten ook een antwoord kunnen bieden op hedendaagse uitdagingen. Ze gingen op zoek naar verbanden tussen gebouwen met een grote omvang en meer bescheiden bouwwerken. Als het oorspronkelijke ontwerp uitging van een jachtige stad met veel ruimte voor auto's, dan gaat het nieuwe ontwerp uit van een omgeving waar de mens het (tragere) tempo bepaalt.


Het tweede team onderzoekt het principe van het ruimtegebruik dat ten grondslag ligt van het modernisme. Ze gingen op zoek naar verbanden tussen private en het publieke ruimtes en de ruimtes die zorgen voor een overgang tussen beiden. Hun werk toont aan dat zich hier doorheen de tijd nieuwe functies ontwikkelden, doorheen een toegankelijk parcours in het centrum van het gebouw.


Het derde team tot slot onderzocht de relatie tussen het modernisme en de ecologie – water, groen, biodiversiteit. De architecten willen verbanden leggen tussen het gebouw en de ruimte rondom. Langzaam maar zeker kan de natuur een belangrijkere rol gaan spelen en de stad gaan innemen. Dit wordt in het ontwerp bevattelijk gemaakt door middel van een evolutie van de omgeving doorheen de tijd.