“Het is duidelijk dat het vertrouwen nog niet is hersteld”, zegt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van Bouwunie. “De gehoopte heropflakkering blijft voorlopig uit. 2021 wordt een moeilijk jaar voor de bouw. We hopen dat dankzij de ondersteuning van de overheden de opdrachten snel terug zullen aanzwengelen.”
De bouwbarometer kleurt al sinds de uitbraak van de coronacrisis rood. Ook met de start van het nieuwe jaar blijft de gehoopte heropflakkering uit. Een derde van de bouwbedrijven zegt te weinig opdrachten binnen te krijgen. Daardoor geraken de orderboekjes minder goed gevuld. Vier op tien bouwbedrijven heeft nog voor minder dan drie maanden werk. Slechts een vijfde zit nog goed voor meer dan een half jaar. Ter vergelijking, in de eerste helft van 2019 had meer dan dertig procent nog opdrachten voor meer dan zes maanden vooruit.
Elf procent van de bouwbedrijven geeft aan dat het personeelsbestand zal inkrimpen. Voor de bouwsector is dat enorm veel. Dit impliceert daarom niet noodzakelijk een effectief ontslag, maar ook het niet vervangen bij natuurlijke afvloeiingen of het meer toepassen van tijdelijke werkloosheid wegens gebrek aan werk. Daarnaast begint door de quarantaineplicht voor buitenlandse werknemers het jaar voor de bouw met een valse start.
Jean-Pierre Waeytens: “Door de huidige quarantaineplicht zullen vele werven vertraging oplopen omdat buitenlandse arbeiders die terugkeren van hun land niet kunnen starten. We begrijpen deze maatregel en zullen hier correct en ruim over informeren, maar we betreuren wel dat de spelregels nog in de laatste week zijn veranderd. Vlak voor Kerstmis werd nog beslist dat een negatief testresultaat volstond om aan de slag te gaan. Dit is een gebrek aan respect voor onze ondernemers in de bouw en zorgt voor onduidelijkheid en frustraties.”
Overgangsjaar
Volgens Bouwunie wordt 2021 een overgangsjaar. Voor de coronacrisis uitbrak ging het zeer goed in de bouw. “We hopen dat het vertrouwen bij de consument en de ondernemingen snel versterkt, en er terug meer geïnvesteerd wordt. Door de onzekerheid stokken de bouwplannen van gezinnen en bedrijven. Het is daarom van groot belang dat investeringen, ook die van de diverse overheden, niet stilvallen en zelfs gestimuleerd worden”, aldus Jean-Pierre Waeytens.De overheid heeft de voorbije weken en maanden een aantal goede steunmaatregelen uitgewerkt. Zo is er de verlaging van het btw-tarief voor sloop en heropbouw en zijn er extra stimulansen voor wie renoveert. Ook via het Vlaams relanceplan wordt stevig geïnvesteerd in de bouwsector.
“De bouwuitdagingen voor de toekomst zijn groot. Europa wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn. Hier ligt voor de bouwsector een groot potentieel. Niet alleen moeten onze gebouwen en woningen energie-efficiënter worden, het is ook een katalysator voor de vraag naar nieuwe producten, technieken, werkmethodes én efficiëntieverhoging. De bouw heeft op middellange en lange termijn dus een groot groeipotentieel, maar de bedrijven moeten deze crisisperiode wel eerst kunnen overbruggen. Daarom vragen we de overheid om op korte termijn een aantal extra stimulansen door te voeren”, zegt Jean-Pierre Waeytens.
Extra stimulansen
Bouwunie bepleit om particuliere klanten een belastingvoordeel toe te kennen voor alle bouw- en verbouwwerken aan de woning. Het voorstel is om vijftien procent van alle bouwuitgaven en investeringen aftrekbaar te maken van het belastbaar inkomen met een plafond van maximaal 7.000 euro per jaar. Voor energiebesparende uitgaven kan dat plafond verhoogd worden tot 9.000 euro. Op deze manier zetten we ook stappen vooruit om de klimaatdoelstellingen te behalen.Daarnaast vraagt de beroepsvereniging om de btw-verlaging tot zes procent voor afbraak- en heropbouw minder stringent te maken door een aantal beperkende maatregelen terug te schroeven. Nu vallen teveel mensen uit de boot. Bouwunie is vragende partij om de beperking tot twee jaar te verlengen. Zo kunnen potentiële bouwers hun nog niet uitgewerkte of opgestarte bouwplannen nog van nul opstarten om ten volle te kunnen genieten van de btw-verlaging. Tenslotte pleit Bouwunie om de zeer beperkende voorwaarden inzake “enige en eigen woning” te laten vallen. Op deze manier worden mensen die al een onroerend goed bezitten eveneens gestimuleerd een afbraak- en heropbouwproject op te starten om de nieuwe woning(en) dan minstens op de private verhuurmarkt beschikbaar te stellen.
