Nederlandse woningmarkt nu óók op slot in provincies buiten Randstad

Als gevolg van de zeer krappe woningmarkt in de Randstad droogt de huizenmarkt nu óók in andere delen van Nederland op. Door de sterk gestegen huizenprijzen is het aantal betaalbare woningen overal in het land tot een minimum gedaald. Oók in de provincies buiten de Randstad, die vorig jaar nog enigszins toegankelijk waren, zorgt dit ‘waterbedeffect’ ervoor dat de woningmarkt nog verder op slot raakt. Deze groeiende schaarste is ook zichtbaar in het gemiddelde hypotheekbedrag, blijkt uit cijfers van De Hypotheker. Het gemiddeld hypotheekbedrag steeg in één jaar met maar liefst 10,5 procent en bedraagt nu 325.000 euro. Verder nam het aantal hypotheekaanvragen in 2021 voor de aankoop van een woning sterk af (-20 procent). De grootste dalingen zijn zichtbaar in de provincies buiten de Randstad en zijn het sterkst in Zeeland (-29 procent), Overijssel (-29 procent), Groningen (-27 procent) en Drenthe (-25 procent).

Als gevolg van de sterk stijgende huizenprijzen en het schaarse woningaanbod zijn in alle delen van het land steeds minder betaalbare woningen beschikbaar. Zo stonden volgens de NVM in het vierde kwartaal van 2021 slechts 15.600 woningen te koop, een daling van 33 procent ten opzichte van een jaar geleden. Eerst was dit vooral zichtbaar in de grote en middelgrote steden in de Randstad, vervolgens in de omliggende gemeenten en nu óók in de provincies buiten de Randstad. Door dit waterbedeffect blijven de huizenprijzen maar doorstijgen en dat is zichtbaar in de sterke stijging van het gemiddelde hypotheekbedrag (+10,5 procent). In 2020 bedroeg een hypotheek gemiddeld 294.000 euro; inmiddels is dit opgelopen naar 325.000 euro. De grootste stijgingen doen zich voor in de noordelijke provincies - zoals Groningen (+19 procent) en Friesland (+12 procent) - maar óók in de Randstad stijgt het gemiddelde hypotheekbedrag nog altijd fors, zoals in Noord-Holland (+13 procent) en Zuid-Holland (+10 procent). Tussen provincies zijn echter wel grote verschillen zichtbaar. In Noord-Holland bedraagt het gemiddeld hypotheekbedrag 375.000 euro, terwijl dit in Zeeland op 241.000 euro ligt.

Woningmarkt in provincies buiten Randstad droogt op

Terwijl veel huizenkopers door de verzadigde huizenmarkt vorig jaar hun toevlucht namen tot gebieden buiten de Randstad, wordt het ook in deze buitengebieden steeds lastiger om een betaalbare woning te kopen. Dat heeft tot een sterke daling van het aantal hypotheekaanvragen voor de aankoop van een woning geleid. Zo willen veel huiseigenaren eerst zélf een nieuwe woning vinden, voordat ze hun eigen woning te koop zetten. Dit gaat ten koste van de doorstroming op de woningmarkt. “Door de opdrogende huizenmarkt in de Randstad zagen we in 2021 dat huizenkopers uitweken naar andere regio’s. Hier was nog enigszins sprake van een gezonde woningmarkt, waardoor provincies als Groningen, Overijssel en Zeeland steeds populairder werden. Nu het woningtekort zich óók uitbreidt naar andere delen van Nederland, dreigt de huizenmarkt ook hier op slot te gaan”, zegt Michel van den Akker, directievoorzitter van De Hypotheker. “Zo moet er veel meer nieuwbouw voor de lagere en middeninkomens bijkomen. De gemiddelde verkoopprijs van een nieuwbouwwoning bedraagt nu zo’n 466.000 euro, waardoor de meeste Nederlanders achter het net vissen. Hier ligt een belangrijke taak voor de nieuwe minister van Volkshuisvesting. Een groei van het aantal betaalbare woningen in alle delen van Nederland is namelijk cruciaal om aan de enorme vraag te kunnen voldoen en de huizenmarkt weer in beweging te krijgen.”