Algemeen directeur Björn Mallants van sociale huisvestingsmaatschappij (SHM) Elk zijn Huis uit Tervuren nam op dinsdag deel aan een paneldiscussie over duurzaam wonen voor iedereen, een initiatief van connect2change, georganiseerd door de Bond Beter Leefmilieu en reset.Vlaanderen. Hij heeft er onder meer een recent in gebruik genomen project in Huldenberg, ’t Veldeke, voorgesteld. Een innovatief project met geothermische technieken die de verwarmingskost voor de huurders reduceert tot zo goed als nul. De SHM Elk zijn Huis roept de Vlaamse overheid op om dergelijke projecten op grote schaal mogelijk te maken in sociaal wonen, door te werken met een split-incentive model. Een deel van de besparing wordt door de huurder dan betaald als vergoeding voor de investeringskost.
Aandacht voor ruimtegebruik én voor wooncomfort
‘We zijn zeer trots op dit project,’ zeggen Mark Van Roy, voorzitter van SHM Elk zijn Huis, en Luc Robijns, bevoegd schepen in Huldenberg en bestuurder van Elk zijn Huis. ‘Het is een zeer creatief ontwerp, dat een bepaald volume naadloos weet in te passen in een landelijke dorpskern, en de brug naar de open natuur maakt,’ legt Mark Van Roy uit. ‘Dat klopt’, vult Robijns aan. ‘Meer nog, de gemeenten en de SHM hebben samen ondanks een hoge densiteit toch veel open ruimte gecreëerd. Die zal ook gebruikt worden voor de nabijgelegen dorpsschool.’ De innovatieve energetische toepassing van geothermie maakt het project niet enkel mooi om naar te kijken, maar ook aangenaam om in te wonen, en betaalbaar. ‘Zo combineren we goede ruimtelijke ordening met wooncomfort,’ zegt de schepen. ‘En we zorgen voor een zeer betaalbare woning. Niet enkel door de lage sociale huur, maar ook door een zeer lage energiekost,’ benadrukt de voorzitter van de SHM. ‘Dat is helemaal in lijn met het doel van sociaal wonen’, zo besluit Van Roy.Koken kost geld
Björn Mallants, de algemeen directeur van Elk zijn Huis, kan dat alleen maar beamen. ‘Ik ben nog maar recent gestart in deze functie, en het is zeer mooi om te zien op wat voor creatieve manier we in dit project zijn omgegaan met ruimtegebruik én innovatieve technieken. Dergelijke globale aanpak van een sociaal woonproject is echt een toonvoorbeeld’, legt Mallants uit. Het project kwam tot stand in zeer nauwe samenwerking met het gemeentebestuur. Verwachtingen en opportuniteiten werden constant met mekaar afgetoetst, waardoor het project nu op heel veel vlakken de dorpskern in Sint-Agathe-Rode versterkt. ‘We spraken reeds over het gebruik van de open ruimte rond het project door de school. Maar de gemeente liet dan weer toe om de geothermische boringen op haar grond uit te voeren. Zo versterkt het lokale bestuur en de SHM mekaar, met winst voor alle partijen,’ aldus de algemeen directeur.Door de verregaande investeringen in duurzame energetische oplossingen wordt een project wel duurder. Voor een stuk werd dat opgevangen door met een zeer kritische blik door alle kostenposten te gaan. Maar die aanpak is natuurlijk eindig. ‘De valkuil van deze aanpak is dat de geothermische installatie in totaliteit toch enkel tienduizenden euro per woning kost. Dat is meer dan normaal voorzien is in een sociaal woonproject. Het project is financieel dan ook maar net haalbaar binnen de reguliere werking. Dit kunnen we dus niet in elk project doen,’ schetst Mallants de situatie.
De reden is niet ver te zoeken. De sociale huurder betaalt een gereduceerde huurprijs, ongeveer de helft van wat een gelijkaardige woning op de markt zou kosten De Vlaamse overheid stelt daar interessante leningen tegenover. Maar de extra kosten voor de geothermische installatie worden niet verrekend. ‘De huurder betaalt zo goed als niets voor zijn verwarming, de installatie zorgt in de zomer ook voor koeling. De dag van vandaag zeker ook niet te verwaarlozen. De kosten van die installatie zijn voor de SHM, de voordelen voor de huurder,’ legt Mallants uit.
Een beperkte bijdrage uit de gerealiseerde besparing maakt toepassing op grotere schaal haalbaar
Om op grote schaal dergelijke innovatieve toepassingen mogelijk te maken moet een deel van de kost verrekend kunnen worden. En dat model bestaat, het heet een split-incentive model. ‘De Vlaamse Codex Wonen voorziet in een tegemoetkoming voor hernieuwbare energie. Die is al concreet uitgewerkt voor zonnepanelen. Het lijkt een zinvolle piste om dit ook te onderzoeken voor investeringen in geothermie. En dergelijk split-incentive model ook daarvoor toe te passen.’‘Als elke huurder met verwarming op basis van geothermie een deeltje van de besparing aan de SHM betaalt, kunnen we dergelijke installaties op grote schaal toepassen. De kost voor verwarming zal nog altijd een pak lager zijn dan bij klassieke technieken maar zo kunnen we een aanzienlijke besparing voorzien voor veel meer huurders,’ zegt voorzitter Mark Van Roy. ‘Dat is dus winst voor de huurder, voor de SHM maar ook voor het klimaat,’ zegt schepen Robijns.
Elk zijn Huis zal samen met lokale en bovenlokale partners blijven investeren in meer en beter sociaal wonen. Om duurzaam wonen voor iedereen mogelijk te maken, en bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen. Een haalbaar financieringsmodel voor ingrijpende, geothermische installaties is daarin een belangrijk element.
