Afschaffing woonbonus, nieuwbouw en renovatie blijven in de kou staan

De Vlaamse regering wil de woonbonus afschaffen en vervangen door een korting op de registratierechten. Uit een recente enquête van de Vlaamse Confederatie Bouw blijkt dat de overgrote meerderheid van haar leden-bouwbedrijven dit nefast vindt voor de sector en negatieve gevolgen verwacht voor de tewerkstelling. De korting op de registratierechten is vooral een voordeel voor wie een bestaande woning koopt. Wie bouwt of renoveert valt onder het btw-stelsel en niet onder het stelsel van registratierechten. Nieuwbouw en renovatie worden dus het hardst getroffen door de afschaffing van de woonbonus.

Uit de VCB-enquête blijkt dat 76% van de aannemers verwacht dat de afschaffing van de woonbonus een negatieve impact zal hebben op de werkgelegenheid in de bouwsector.

Bovendien zal de afschaffing van de woonbonus ook een belangrijke ecologische impact hebben. Vandaag gaan veel bouwers verder dan de wettelijke verplichtingen. Alhoewel een woning in 2017 moest voldoen aan de E-50 norm, voldeed 50% van de nieuwe ééngezinswoningen al aan de veel strengere E-30 norm. Volgens 69% van de aannemers zal de bereidheid van potentiële eigenaars om verder te gaan dan E-30 dalen. De woonbonus ondersteunt gezinnen om bij de bouw van hun woning bijkomende investeringen in energiezuinigheid te doen, een ondersteuning die vandaag wegvalt.

De hervorming van de registratierechten voorziet een verlaagd tarief van 5% in plaats van 6% wanneer de koper een ingrijpende, energetische renovatie uitvoert. Wie een gemiddelde woning koopt van 260 000 euro, zou dan een korting krijgen van 2 600 euro. Volgens 89% van de aannemers is de bijkomende korting op een ingrijpende, energetische renovatie te klein om kopers ervan te overtuigen tot de renovatie over te gaan. De kostprijs van een ingrijpende, energetische renovatie kan immers snel oplopen tot meer dan 50 000 euro. De voorziene korting in het regeerakkoord van 1 % op de registratierechten bij renovatie is daarom ontoereikend. Enkel een substantiële korting op de registratierechten bij een energetische renovatie, kan het verschil helpen maken.

De VCB roept de Vlaamse regering bovendien op om te voorzien in bijkomende ondersteuning voor energiezuinige nieuwbouw en renovatie. De ondersteuning is noodzakelijk voor de werkgelegenheid in de sector en het behalen van de klimaatdoelstellingen. Zo kan het gezamenlijke voorstel van de bouw en architectenverenigingen om de afgeschafte woonbonus te vervangen door een klimaatbonus een game changer zijn om die doelstellingen te behalen. De klimaatbonus geeft immers gezinnen een duw in rug om energetisch te renoveren. En dat is hoognodig aangezien het renovatieritme dient te verdrievoudigen om het verouderde woningenpatrimonium tegen 2050 energiezuinig te maken.

Voorts is de demarche van de Vlaamse regering van groot belang om op het federale niveau te pleiten voor het 6 % btw tarief bij sloop en heropbouw over heel Vlaanderen. Vandaag is dat gunsttarief slechts in een beperkt aantal steden van kracht. Dat biedt bovendien de kans aan gezinnen om nog veel meer in te zetten op technieken om de energie-efficiëntie van de woning te waarborgen. Hetgeen naadloos aansluit bij de doelstelling van de Vlaamse regering om in het volgende decennium hernieuwbare energie in Vlaanderen te verdubbelen. Een algemeen 6 % btw tarief biedt gezinnen dan ook de ademruimte om tegemoet te komen aan de voorziene verstrenging van het minimaal aandeel hernieuwbare energie bij nieuwbouw en ingrijpende renovaties.