Bouw moet verjongen om in groeiende bouwproductie te voorzien

De bouw wordt harder getroffen door de vergrijzing dan andere sectoren. Niet alleen stijgt de gemiddelde leeftijd sneller dan het landelijk gemiddelde, ook het aantal jongeren is in de afgelopen jaren sterk gedaald. De bouw is hard geraakt door de crisis, waardoor de sector geen aantrekkelijk perspectief voor jongeren bood. Tussen 2009 en 2015 daalde het aantal werknemers tussen 15 en 25 jaar met 45 procent, terwijl het aandeel 55-plussers steeg van 16 naar 20 procent. ABN AMRO verwacht dat over tien jaar 18 procent van de huidige werknemers de 65 is gepasseerd. Over twintig jaar is dat zelfs 45 procent. Gezien de verwachte groei van de bouwproductie, vooral in de woningbouw en duurzame renovatie, zijn op korte termijn meer werknemers nodig. ABN AMRO denkt dat het aantal banen hierdoor tot en met 2017 met 15 procent kan stijgen. Hoewel de bouw dringend personeel nodig heeft om aan deze groeiende vraag te voldoen, stijgt het aantal nieuwe medewerkers niet even snel mee.

Van 'old tech' naar 'nieuwe tech'

De bouw staat volgens ABN AMRO aan de vooravond van grote veranderingen die veel invloed hebben op de arbeidsmarkt. Door de industrialisering zullen steeds meer bouwwerkzaamheden geautomatiseerd in fabrieken plaatsvinden in plaats van door vakmensen op de bouwplaats. Digitalisering speelt ook een steeds grotere rol in het bouwproces. Nieuwe technologie - zoals het Internet of Things, drones en 3D-printen - doen hun intrede. In dit segment zal hierdoor steeds minder behoefte zijn aan gespecialiseerde vakmensen.

Rollen in het bouwproces veranderen

De rollen in het bouwproces veranderen en er is personeel nodig dat beschikt over andere competenties dan voorheen. Hierbij krijgen vooral de soft en tech skills van werknemers meer aandacht. Zo moeten werknemers in de bouw beter samenwerken, zich flexibeler opstellen en met complexe installaties en IT-processen omgaan. Het werken met prefab, robots en 3D-printers vraagt om andere vaardigheden dan traditionele bouwers en installateurs gewend zijn. Ook denkt ABN AMRO dat meer hoger opgeleiden nodig zijn om zulke IT-gerelateerde taken op zich te nemen. Veel functies bestaan nu nog niet, maar zullen er volgens ABN AMRO binnen vijf jaar wel zijn. Hierbij gaat het niet alleen om functies voor mensen die kunnen programmeren en connectivity tot stand brengen, maar ook om het slim beheren en exploiteren op basis van gebouwdata. Prof. ir. Hans de Jonge, directievoorzitter van Brink Groep, een groep bedrijven die actief is de Nederlandse bouw- en vastgoedmarkt, onderschrijft de noodzaak van innovatie en de ontwikkeling van nieuwe competenties. "Er wordt veel geïnnoveerd in de bouw, maar deze innovaties zijn nu nog te veel project- en productiegericht. Deze vernieuwing moet uit de bouwbedrijven zelf komen. Er zijn veel mensen die willen innoveren, in alle leeftijdscategorieën en functies. Uiteraard kun je niet alle competenties uit een boekje leren, maar door te investeren in trainingen is er op dit gebied veel te winnen", benadrukt De Jonge.

Het volledige rapport kan hier worden gedownload