Bouwende Vlaming wordt voor 50.000 euro benadeeld

De woningbouw in Vlaanderen wordt dubbel benadeeld in vergelijking met andere regio’s: enerzijds door strengere energie-eisen en anderzijds door een forsere vermindering van de woonbonus. Uit een recente berekening van ING blijkt dat Vlaamse kandidaat-bouwers 40.000 euro inboeten voor wie op 20 jaar leent. Uit berekeningen van de VCB (Vlaamse Confederatie Bouw) blijkt dat de strengere Vlaamse energie-eisen minstens 10.000 euro extra kosten vereisen. De VCB dringt dan ook bij de Vlaamse regering aan op maatregelen die de woningbouw opnieuw stimuleren. Op zeer korte termijn moet er een overgangsregeling komen bij de woonbonus voor wie een nieuwe woning wil bouwen.

Bij de Vlaamse woningbouwers staan alle knipperlichten op rood. Het aantal effectief opgestarte nieuwe woningen daalt. Het orderportefeuille slinkt. Het verdere verloop van de bouwactiviteiten wordt lager ingeschat dan ooit. De woningbouwconjunctuur staat op een dieptepunt. De achteruitgang van de woningbouw zal het aantal jobs in de bouw verder doen dalen.

Op 23 juli heeft de Vlaamse regering via haar regeerakkoord aangekondigd dat zij de woonbonus vanaf 2015 fors zou verminderen. Vooral wie een bestaande woning heeft aangekocht, heeft de laatste maanden zijn dossier volledig kunnen afwerken om nog tijdig tot een authentieke akte te komen. Voor wie op 23 juli nog een nieuwe woning wou laten bouwen, was het vaak te laat.

De oprichting van een nieuwe woning is nu eenmaal complexer dan de aankoop van een bestaande woning want het vereist de aankoop van een stuk grond, de opmaak van een ontwerp en de vergunning voor dit ontwerp. Vooral kopers van bestaand vastgoed hebben dus nog kunnen gebruik maken van de voordelen van de woonbonus die dit jaar van toepassing waren. Kandidaat-bouwers hebben die voordelen grotendeels aan zich voorbij zien gaan.

De vermindering van de woonbonus heeft dan ook een veel negatievere weerslag op de bouw van nieuwe woningen dan op de aankoop van bestaand vastgoed. In tegenstelling tot wat vaak wordt bericht, heeft het voortbestaan van de huidige voordelen van de woonbonus tot eind 2014 de woningbouwactiviteit niet gestimuleerd. De VCB vreest zelfs voor een zeer slecht woningbouwjaar 2015.

Bijkomend moeten nieuwe woningen in Vlaanderen vanaf dit jaar aan een lager maximaal E-peil (E60) beantwoorden en een verplicht aandeel hernieuwbare energie bevatten. Beide eisen samen leiden tot meerkosten van minstens 10.000 euro. Door het verlies aan koopkracht door de verminderde woonbonus en tegelijk de meerkosten omwille van hogere energie-eisen worden Vlamingen die een nieuwe woning laten bouwen, voor in totaal 50.000 euro benadeeld.

Nochtans is het de bedoeling van de nieuwe Vlaamse regering de woningeigendom te bevorderen en de komende vijf jaar 93.000 extra woningen te realiseren. Dit blijkt echter niet uit het tot nu toe gevoerde beleid.

De VCB dringt nu aan op een overgangsmaatregel bij de woonbonus voor wie volop bezig is met de voorbereiding van de bouw van een nieuwe woning. Uiteindelijk heeft slechts 12% van de hypothecaire leningen betrekking op de bouw van nieuwe woningen tegenover 29% voor de uitvoering van renovaties en 59% voor de aankoop van bestaande woningen. De budgettaire impact van zo’n overgangsmaatregel zal dus beperkt zijn.

Ten gronde moet er een oplossing komen voor de hogere eigen inbreng die banken van kandidaat-bouwers vragen. Momenteel vragen banken bij het afsluiten van een hypothecaire lening minstens een eigen inbreng van 20%. Gemiddeld wordt voor een nieuwe woning meer dan 300.000 euro betaald. Dit impliceert dat de kandidaat-bouwer gemiddeld ook meer dan 60.000 euro zelf moet inbrengen. Voor een zeer groot aantal gezinnen is daardoor de drempel te hoog geworden om nog een nieuwe woning te laten bouwen. De Vlaamse regering moet ervoor zorgen, in overleg met de banken, dat meer gezinnen deze drempel kunnen nemen.