Dat moet toch een goed gevoel geven, zo’n nominatie. De jury constateerde dat hiermee wordt afgerekend met het geitenwollen sokkengevoel. Mooi toch?
“Ja dat klinkt goed. Ik ben geïnspireerd door het materiaal dat in overvloed voorhanden is. Primair is graan voedsel.Je kunt het eten en van het restmateriaal stro bouw je vervolgens huizen. Ga je die huizen weer slopen, dan verpulver je het materiaal, ploegt het weer onder, en op die grond groeit weer nieuw graan. Cradle to cradle. We hebben het tij mee. Denk maar aan het milieu akkoord in Parijs. Iedereen beseft dat we iets aan het milieu moeten doen. Stro is een reststof, voordelig, in overvloed aanwezig, na afloop makkelijk te recyclen en veroorzaakt nauwelijks milieubelasting. Dit is echt circulair bouwen. Past binnen de tijdgeest. De mens heeft twee basisbehoeftes: een dak boven zijn hoofd en eten. Graan en stro passen daar precies in.”Wat is de essentie van de nominatie?
“Drie jaar geleden was ik in Leuven in België om mijn stro-plannen toe te lichten aan een groep investeerders. Ze zeiden: we geloven erin. Bouw maar een prototype. Laat maar zien dat het werkt. Ik heb de machine gemaakt, past in een container. Je rijdt deze naar de boer, en ter plekke maken we van het stro prefab-elementen die direct gebruikt kunnen worden. In Nederland maken we er nog een profieltje omheen, omdat Nederlandse bouwers dat zo willen. Het hoeft niet, want in ons procedé zorgen we ervoor dat stro uit zichzelf voldoende draagvermogen heeft voor een gebouw met één verdieping.”“In Europa zijn nog twee producenten van stro-elementen. Wat zij doen is toch net even iets anders. Tegen onze elementen kun je direct stucen. Het is overigens niet zo dat we stro direct van het land kunnen verwerken. De vochtigheid ligt daarvoor te hoog. Direct van het land zo tussen de 20 en 25 procent, voor een goed product moet het tussen de vochtigheid 8 en 10 procent zijn.”
Getuigt bouwen met stro van realiteitszin of blijft het een droom?
“Ik ben een dromer, bedenker van slimme dingetjes én een professioneel bouwer. De milieubelasting van de bouw is zo groot, dat kan zo niet doorgaan. Dat gaat tegen alle inzichten in, tegelijkertijd zie ik ook wel dat de ambachtelijke verwerking van stro geen soelaas biedt. Van die manier van werken distantieer ik me, dat wordt op termijn niks. De kostprijs door de ambachtelijke aanpak is veel te hoog. Vandaar mijn industriële proces. Uiteindelijk kunnen we met stro 20 tot 30 procent besparen op de huidige kostprijs. Een prefab huis bouwen we binnen een paar dagen, ook dat scheelt.”“Mijn modelrecht op de blokken geldt in alle Europese landen, Turkije en Zwitserland. De essentie is dat je het materiaal dáár produceert waar de grondstof is. Mijn motto is: regionaal doen. Al dat gesleep met bouwmaterialen door wereld is slecht voor het milieu en drijft de kosten op. Het is veel effectiever om eenmalig de machine daar heen te rijden. Tegen die achtergrond is het logisch dat ik licenties op mijn procede wil verstrekken aan mensen in Frankrijk, Denemarken en Turkije.”
Is er wel genoeg grondstof als het allemaal van de grond komt?
“Ben je ooit wel eens in Denemarken geweest. Daar branden energiecentrales op strobalen. Dan kun je er beter huizen mee maken. Ik zie sowieso een kentering. Zelf kom ik uit het oosten van het land. Veertig jaar geleden werd op helft van de landerijen graan verbouwd. Het is nu allemaal veeteelt en mais. Met de mestproblematiek kun je een sterke reductie van de veeteelt verwachten. Hoe mooi zou het landschap worden als we weer veel meer graan gaan verbouwen? Goed voor de teeltwisseling en ook voor het toerisme. Het landschap wordt alleen maar aantrekkelijker.”Ziet de conventionele bouw het eigenlijk wel zitten?
“We zijn het ambachtelijke voorbij. Ik werk nog met prototypes van de machines omdat ze goed bevallen, maar daarop komt natuurlijk een vervolg. De traditionele bouw moet aan het idee wennen. Grote bouwers tonen interesse. Ik ben ook in gesprek met de NAM die mijn initiatieven waardeerde met een toekenning van 30 duizend euro voor testen en verder onderzoek. Stro heeft namelijk nog een andere eigenschap: het is flexibel en daardoor bevingsbestendig. We hebben inmiddels al een aantal projecten gerealiseerd. Zo hebben we kant-en-klare units geleverd aan het nieuwe dierenpark in Emmen, Wildlands Adventure Zoo.”“Ik begrijp het wel als je kijkt naar de eigenschappen van stro. Nog even los van het goedkope en de cradle-to-cradle gedachte kennen huizen die met stro zijn gebouwd een geweldig binnenklimaat. Compleet anders dan met mechanische binnenventilatie. Doorgaan op de huidige weg kan niet, bovendien ligt de grondstof voor het oprapen.”
Op de komende BouwBeurs (van 6 tot en met 10 februari in de Jaarbeurs in Utrecht) wordt uitgebreid aandacht besteed aan bouwen met stro.
