Tientallen inschrijvingen
Op donderdag 18 mei reikt Matexi de Matexi Award uit op de ‘Publica Awards’. Met de award beloont de organisatie het meest verbindende buurtinitiatief dat buurtbewoners bij elkaar brengt, en zo verbondenheid en een warm samenleven opbouwt.Elk lokaal bestuur, met of zonder partner(s), kon een dossier indienen om mee te dingen voor de award. En de interesse bleek groot: net als vorig jaar waren er tientallen inschrijvingen.
“Lawine van creativiteit, maatschappelijke inzet en engagement”
De jury die de kandidaatsdossiers beoordeelde bestond uit: Gaëtan Hannecart (CEO Matexi), Karel Van Eetvelt (gedelegeerd bestuurder Unizo), Sonja De Becker (voorzitter Boerenbond), Mark Suykens (voormalig directeur van de VVSG), Louise-Marie Bataille (secrétaire générale de l’UVCW), Eric Corijn (professor-emeritus VUB) en Philippe Van Parijs, (professor UCLouvain).Voor zijn beoordeling wordt rekening gehouden met het verbindend karakter en de originaliteit van het initiatief, de blijvende impact en de mate waarop het initiatief bewoners van andere buurten en gemeenten kan inspireren.
“Niet alleen het aantal kandidaturen lag heel erg hoog, ook de kwaliteit van de inzendingen was torenhoog”, aldus de jury. “Het was een lawine van creativiteit, maatschappelijke inzet en vrijwillig engagement, uit alle windstreken. De lectuur werkt als een onmiddellijk antigif tegen de dagelijkse stroom aan berichten over verzuring, egoïsme en pessimisme. Het is hartverwarmend om te lezen hoeveel mensen vanuit hun eigen wil en sterkte initiatieven nemen die leiden tot samenwerking, gezelligheid en verbinding… en die tegelijkertijd zeer concrete, haalbare antwoorden bieden op soms ernstige problemen. Spijtig dat we ze niet allemaal een prijs kunnen geven, ze verdienen het stuk voor stuk.”
Uitreiking door Herman Van Rompuy
Op 18 mei reikt Herman Van Rompuy, voormalig voorzitter van de Europese Raad, de prijzen uit aan de vier uiteindelijke winnaars. Drie daarvan worden aangeduid door de jury, de vierde is een publieksprijs die wordt gekozen door alle aanwezigen op de Publica Awards. Alle winnaars ontvangen een geldprijs om hun initiatief verder uit te bouwen. Bovendien worden alle laureaten uitgenodigd voor een workshop met als thema: “de buurt: virtueel en reëel”.De tien genomineerden voor de Matexi Awards (in willekeurige volgorde)
- ‘Bachten de route’ – Kortrijk (Marke)
Een verwaarloosde tunnel geeft toegang tot de boeiende buurt ‘Bachten de route’, gelegen aan een toeristische fiets- en wandelroute. De bewoners willen zélf die tunnel omvormen tot een aangename toegangspoort tot hun buurt, door middel van verfraaiing met o.a. street art en een openluchtbibliotheek. Samen de handen uit de mouwen steken schept nieuwe banden en versterkt bestaande netwerken tussen de buurtbewoners. Het initiatief verhoogt het gevoel van veiligheid en maakt de plaats aantrekkelijker voor de bewoners en de vele passanten. - ‘Compostage de la Cité du Flot’ – Grâce-Hollogne
Jaar na jaar liet de netheid in deze sociale woonwijk met 16 woonblokken en een paar honderd bewoners, meer dan te wensen over. Het initiatief kiest voor een educatieve aanpak en trekt de bewoners actief mee in het bad. Zij leren zelf hun buurt netjes te houden door op een duurzame wijze met huishoudelijk afval om te gaan. De betrokkenheid van scholen in de buurt zorgt voor een intergenerationele en duurzame component. - ‘Dorpshuis ’t Kruispunt’ – Neerpelt
Toen in dit afgelegen gehucht het laatste dorpscafé zijn deuren sloot, verloren de buurtbewoners en de verenigingen hun ontmoetingsplaats. Buurtbewoners namen zelf het heft in handen en ‘eigenden’ zich het café toe. Het werd een plaats voor ontmoeting, dienstverlening, communicatie enz. Het project wordt gedragen door een grote en diverse groep vrijwilligers. - ‘Dorpspunt Beveren aan de Ijzer’ – Alveringem
‘Dorpspunt in Beveren’ is een plek waar inwoners uit het dorp elkaar kunnen ontmoeten en diensten terugvinden die uit het plattelandsdorp waren verdwenen. Bewoners vonden een bondgenoot in De Lovie, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Dit project krijgt vorm in een ‘punt’, een plek die de draaischijf wordt voor heel wat nieuwe initiatieven. Het doel is om mobiliteit te vergemakkelijken, een korte keten te realiseren tussen producent en consument en concrete diensten zoals het afhalen van pakjes op te zetten. Het Dorpspunt wordt uitgebaat door personen met een verstandelijke handicap, met dagondersteuning van De Lovie. - ‘Echo's uit de wijk’ – Gent
Een erg origineel en tevens goed onderbouwd sociaal-artistiek project in twee Gentse (19de-eeuwse gordel) wijken. Aan de hand van fotografie en andere disciplines (o.a. muziek), zet het initiatief artistieke trajecten op met buurtbewoners en brengt het verbeelding en verbinding in de wijk. ‘Echo’s uit de wijk’ stelt de buurtbewoners in al hun diversiteit centraal. In hun werking hebben zij ook oog voor groepen, gemeenschappen die zich misschien minder spontaan ‘tonen’ in de wijk. Het project is laagdrempelig (bijv. analoge fotografie), het werkt buurtoverschrijdend en kaart op een speelse manier leegstand aan. - ‘Jardin de l'Abbé Firket’ – Luik
Een samenwerkingsverband van verenigingen en bewoners, die samen met het stadsbestuur al jaren activiteiten organiseren in het park, wil deze ruimte heroveren als publiek bezit voor een cocktail van ‘recreatie, lekker eten, ontmoeting... en Ravel’. Ze zorgen zelf voor de nodige middelen om dit project te realiseren. - ‘Quand les zoziaux/ Tussen de mussen’ – Schaarbeek
Met dit verrassend, prikkelend en veeltalig stadsspel willen de partners in dit initiatief de sociale cohesie in de verschillende wijken versterken. Het begint allemaal met het ophangen van interactieve ‘mussen’ die registreren als je naar hen fluit. De buurt met de meeste interacties wordt beloond met een feest. Alle buurten worden uitgedaagd om ‘warme’ evenementen te organiseren, die wekelijks bijzondere aandacht krijgen in de hele gemeente. - ‘Samentuin Hof ten Kouter’ – Laarne
Het OCMW en een woonzorgcentrum stellen hun tuin ter beschikking van de buurtbewoners om samen (ecologisch) te tuinieren. Op een vanzelfsprekende, aangename wijze ontstaan er vele, niet in het minst, intergenerationele contacten en groeien er nieuwe vriendschappen en banden. - ‘Solidaroctiau’ – Charleroi (Montignies-sur-Sambre)
De aankondiging dat het buurthuis zou sluiten prikkelde de bewoners om zelf initiatief te nemen: hun enige plaats voor ontmoeting en buurtactiviteiten mocht niet verdwijnen. Daarom bouwen ze aan een nieuwe, eigen plek om een veelheid van initiatieven en activiteiten te organiseren, gericht op alle bewoners uit de buurt. - ‘Solidariteit 31/5’ – Roeselare
De zware wateroverlast van 31 mei 2016 was het signaal voor de bewoners om gezamenlijk het roer in handen te nemen. Het resultaat is een concreet draaiboek voor een rampenplan op maat van de wijk, waardoor warme solidariteit en inzet efficiënt en effectief worden geregisseerd. Inmiddels ontstonden er nieuwe initiatieven, o.a. ‘Hartaanval? Uw buur is onderweg’
