De bouwbarometer blijft in het rood. In december zakt hij opnieuw en scoort met 95,3 indexpunten ruim onder de gezonde grens van 100,0 waar optimisten en pessimisten elkaar in evenwicht houden. De bedrijfsleiders van de kleine en middelgrote bouwondernemingen zijn somber gestemd. 2014 scoort met een gemiddelde van 95,8 wel beter dan 2013 en 2012. Dankzij de eerste jaarhelft. Het is van 2008 geleden – de crisis begon in de tweede jaarhelft – dat het jaargemiddelde nog boven 100 uitsteeg.
35% van de Vlaamse bouwkmo’s heeft nu minder werk dan in het derde kwartaal. 25% heeft nu meer opdrachten. 14% verwacht een stijging van het werkvolume in de eerstvolgende maanden terwijl 4 op 10 zich minder opdrachten ziet uitvoeren. Zoals hieronder meer in detail beschreven is dit een algemeen beeld en verschilt de situatie enorm naargelang het marktsegment waarin de bouwkmo actief is.
De orderboekjes zijn wel opvallend minder ver in de tijd gevuld dan anders. Slechts 14% heeft nog voor meer dan een half jaar werk (voor de crisis was dat meer dan 30%!) terwijl 56% maar voor maximum 3 maanden goed zit.
Verwachtingen van de bouwbedrijven voor het werkvolume in 2015, per marktsegment
(indien van toepassing voor het bedrijf)
De meeste bouwbedrijven verwachten in de bouw en de afwerking van nieuwe gebouwen voor 2015 een daling tot zelfs sterke afname van het aantal opdrachten of – in het beste geval - een status quo ten opzichte van het afgelopen jaar. Voor de woningbouw loopt het percentage dat een daling verwacht zelfs op tot iets meer dan de helft. De renovatiemarkt heeft net zoals de voorbije jaren betere vooruitzichten. De meeste bouwbedrijven verwachten een status quo of een stijging van hun werkvolume.
De verwachtingen voor het aantal overheidsopdrachten zijn erg laag gespannen. De overheden zitten eerder in een sanerings- dan in een investeringsmodus.
De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, evolueren slecht. Deze zijn volgens 40% van de bouwbedrijven gedaald. 4 op 10 verwacht bovendien een verdere verslechtering van de prijzen in de komende maanden. De oorzaken zijn niet ver te zoeken: er zijn minder opdrachten en de bouwkmo’s zien zich geconfronteerd met erg scherpe concurrentie, omwille van het lage werkvolume maar ook door een toename van de oneerlijke concurrentie. Zo geeft 46% van de bouwbedrijven aan dat deze nog vergroot is.
Slechts 42% van de bedrijven geeft aan dat de huidige prijzen winstgevend zijn (ter vergelijking: vóór de crisis was dat 58%). 4% werkt zelfs verlieslatend, wat al helemaal catastrofaal is.
Ondertussen kampt de bouw nog altijd met een hoog aantal slechte betalers (33% spreekt van een toename) waardoor de winstgevendheid van de bouwbedrijven nog meer onder druk staat. Meer dan 30% zegt dat deze duidelijk verslechterd is en dat ze hierin op korte termijn geen verandering ten goede verwachten.
De werkgelegenheid in de bouwsector lijdt daar ook onder. Op 3 jaar tijd zijn er in de Vlaamse bouwbedrijven trouwens niet minder dan 9.000 arbeidersjobs verdwenen. Een afname met 9%. Ten opzichte van het vorige kwartaal werkt vandaag 19% van de Vlaamse bouwbedrijven met minder personeel, 9% met meer. 8% denkt tegen de lente meer werknemers in dienst te hebben dan vandaag terwijl 18% zegt dat het er minder zullen zijn.
