Nederlandse gemeenten schroeven grondprijzen weer op

Gemeenten zien in de aantrekkende woningmarkt aanleiding om de grondprijzen weer flink te laten stijgen. De gemiddelde vierkante meterprijs voor bouwkavels ligt nu al ruim 10 procent hoger dan aan het begin van de crisis. En dat terwijl de gemiddelde woningprijs van een nieuwbouwwoning nog zo’n 15 procent lager ligt dan bij de start van de crisis. Met deze forse prijsstijgingen vergeten gemeenten gemakshalve dat de woningmarkt de wind in de rug heeft door de super lage hypotheekrente. Al een lichte stijging van deze rente kan zorgen voor een substantiële daling van de leencapaciteit van de huizenkoper, en dus flink roet in het eten gooien.

Dit concludeert NVB Vereniging voor Ontwikkelaars & Bouwondernemers in de nieuwe editie van Thermometer Koopwoningen. De Thermometer laat mooie cijfers zien. Zo zijn er vorig jaar 30.047 nieuwbouwwoningen verkocht. Een groei van maar liefst 29 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. En hoewel NVB voor 2016 een minder uitbundige groei verwacht zal het aantal verkopen ergens tussen de 30.000 en 35.000 nieuwbouwwoningen liggen. “Dankzij de lage rente en het sterke consumentenvertrouwen blijft het ook dit jaar nog aangenaam warm”, aldus Nico Rietdijk, directeur van NVB Vereniging voor Ontwikkelaars.

Cruciaal is hoe de rente zich verder ontwikkelt. Voorlopig zal deze, zo verwacht NVB, nog wel laag blijven en dit jaar wellicht nog zelfs iets verder kunnen dalen. Tegelijkertijd neemt de rentegevoeligheid van de woningmarkt steeds verder toe. De lage rentestand heeft de gevolgen van de aangescherpte NIBUD-leennormen behoorlijk gemaskeerd. “We moeten beseffen dat, zodra de hypotheekrente ook maar even stijgt, de maximale leencapaciteit van kopers met € 20.000 tot € 30.000 zal inzakken”, aldus Rietdijk in de Thermometer. Nu al is te zien dat starters op de woningmarkt verhoudingsgewijs de meeste last van de strengere financieringsvoorwaarden ondervinden.

Dit betekent dat de woning- en bouwmarkten onderhuids kwetsbaarder zijn dan ze ogenschijnlijk lijken. In dat licht gezien is het volgens Rietdijk niet goed dat gemeenten terugglijden in ‘oud gedrag’ en de grondprijzen verhogen. De gemiddelde grondprijzen per vierkante meter voor bouwkavels zijn inmiddels ruim 10 procent hoger dan bij de start van de crisis in najaar 2008. En dat terwijl de transactieprijzen van de woningen nog altijd zo’n 15 procent lager liggen. Volgens NVB moeten gemeenten beseffen dat de bouw- en woningmarkt een adempauze is gegeven. Deze adempauze moet juist nu worden benut om meer klantwaarde te ontwikkelen tegen een liefst lagere kostprijs.