Om woningen betaalbaar te houden, moeten wij blijvend werk maken van een uitbreiding van het woonaanbod. Daarvoor moeten we ook blijven inzetten op nieuwbouw. Anders halen we de doelstellingen niet die de demografie ons oplegt. De bevolking in ons land stijgt van 11,1 miljoen inwoners in 2013 tot 11,9 miljoen in 2030 (+7%) en 12,5 miljoen in 2060 (+13%). Het aantal gezinnen neemt nog sterker toe. En de woonvoorraad in België is kleiner dan we vaak denken: het aantal huizen per 1000 inwoners ligt met 465 ruim onder het Europees gemiddelde.
We moeten in ons land, met zijn beperkte oppervlakte, extra creatief zijn door onder andere meer bouwgronden op de markt te brengen, door woonverdichting toe te passen, door afbraak-heropbouw te stimuleren, door bouwen toe te staan in woonuitbreidingsgebieden of door bestaande woon- en niet-woongebouwen te verbouwen. Onze woningen van de toekomst moeten ook aangepast zijn aan de veranderende bevolking: onze gezinnen worden kleiner en we worden met zijn allen ouder. Dat heeft gevolgen voor het type woning waaraan in de toekomst een behoefte aan is.
Naast het kwantitatieve is er dus ook een belangrijk kwalitatief aspect. In vergelijking met andere landen heeft België een oud vastgoedpatrimonium. Meer dan 60 procent van de Belgische woningen dateert van voor 1970. Ons energieverbruik ligt ook veel hoger dan in andere landen. Dat is geen goed resultaat, maar het maakt dat er in ons land nog een enorm potentieel is om de vooropgestelde klimaatdoelstellingen te halen via het energiezuinig maken van onze gebouwen.
In de langetermijndoelstellingen van het Planbureau staat dat om de CO²-uitstoot met 80% te beperken het volledige woonbestand in België ofwel drastisch gerenoveerd ofwel nieuw moet worden gebouwd tegen 2050. Dit vereist een investering die minstens twee keer zo hoog ligt dan tijdens de meest recente jaren. Een ondersteuning van de activiteit van de bouw is dus nodig. Het Planbureau spreekt van een noodzakelijke groei van 2% per jaar.
Voor de bouw van nieuwe woningen worden de vereisten op het vlak van energiebeheersing alvast steeds strenger. Op 1 januari 2014 werden de normen opnieuw aangepast. In de toekomst zullen alle nieuwe gebouwen bijna-energieneutraal gebouwd moeten worden. Die zeer lage energiefactuur is natuurlijk een goede reden om te investeren in een nieuwbouwwoning. Nieuwbouw is de meest performante manier om ons woningbestand te vernieuwen.
Voor bestaande woningen bestaan (nog) geen opgelegde normen op het vlak van energiezuinigheid, maar via allerhande premies probeert de overheid er wel voor te zorgen dat de Belg zijn woning energiezuiniger maakt. Voorbeelden van mogelijke ingrepen zijn de isolatie van daken en muren, het plaatsen van hoogrendementsglas of de installatie van een hogerendementsketel, zonnepanelen of een warmtepomp. Ook via renovatie kan ons woningbestand dus een upgrade krijgen. De overheid doet er dus goed aan om dit te blijven stimuleren.
Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw: “De uitdagingen voor de toekomst zijn groot. Ons woonaanbod moet betaalbaar zijn, kwalitatief en aangepast aan de noden en vereisten van vandaag. We zullen dus moeten blijven bouwen, maar ook op een andere manier. De bouwprofessionals weten dat het aanbod een nieuwe richting zal moeten uitgaan, met name die van de energiezuinige, goedkopere, kleinere en toegankelijke woningen.”
